Rozwój emocjonalny dziecka w okresie przedszkolnym przebiega dynamicznie, obejmując różne stany i zachowania emocjonalne. Czasami mają one intensywny charakter, a innym razem ich siła jest niewielka, ale w efekcie dzieci popadają z jednej skrajności emocjonalnej w drugą. Emocje przejmują wtedy kontrolę nad zachowaniem i zamiast pomagać, utrudniają radzenie sobie z otaczającą rzeczywistością. W jaki sposób nauczyciel może pomóc dzieciom w zrozumieniu tego, co się dzieje? Jakimi narzędziami dysponuje? Jakimi swoimi działaniami może stopniowo rozwijać u dzieci kontrolę nad emocjami?
Dział: Temat numeru
Metoda wychowania muzycznego Emila Jaques-Dalcroze’a zrodziła się ponad 100 lat temu. Stanowiła wówczas rewolucję w myśleniu o edukacji muzycznej dziecka. Po raz pierwszy ruch nie tylko stał się drogą do zrozumienia muzyki, lecz także miał w ujęciu Jaques-Dalcroze’a stworzyć drogę do poznania i wysłuchania samego siebie.
Dane statystyczne są bardzo niepokojące: ponad 70% dzieci mówi niedbale, niewyraźnie, krzykliwie lub zbyt cicho, nie otwierając właściwie ust przy wymawianiu samogłosek [a], [o], [u], ,,połykając” końcowe głoski w wyrazach, mówiąc na wdechu. Około 20% dzieci ma wady wymowy. Natomiast dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym stanowią od 3 do 7% populacji. Stosunek chłopców do dziewcząt wynosi 2,8:1, co oznacza, że chłopców z tym zburzeniem jest prawie trzy razy więcej niż dziewcząt. Jak możemy im pomóc?
Wrzesień to początek kolejnej przedszkolnej przygody dla najmłodszych. Kiedy przedszkola wypełniają się gwarem dzieci, słychać niestety będzie nie tylko śmiech, lecz także płacz. Jest to dość wymagający czas.
Ponad dziesięć lat temu w telewizji polskiej pokazywano serial dokumentalny Przedszkolandia. Opowiadał on o codzienności dzieci w zwykłym, państwowym przedszkolu. Odcinków było kilka, widziałam parę fragmentów. Utkwiły mi w pamięci dwa wątki: chłopiec zliczający wszystko, co się dało w budynku przedszkola, oraz para braci: jeden zaawansowany stażem, drugi – debiutujący. Kamera pokazała, jak chłopcy przychodzą do przedszkola, rozbierają się w szatni, chyba nawet wchodzą do sali starszego z braci, a potem pani mówi coś w stylu: „No dobrze, teraz już czas iść do swoich grup” i zabiera młodszego brata. Jego rozdzierające krzyki pamiętałam bardzo długo, podobnie jak swoje oburzenie: jak to? Dlaczego nie mogą pozwolić być tym chłopcom razem?!
Naturalna aktywność dzieci podczas spontanicznej zabawy pełna jest aspektów matematycznych. Nie można bowiem wydzielić procesów klasyfikowania, szacowania, mierzenia z aktywności konstrukcyjnej, badawczej, eksperymentalnej dzieci. Każdy rodzaj zabudowy przestrzeni w przedszkolu, układanie makiet z klocków, a nawet porządkowanie zabawek na półkach po zabawie to przestrzeń edukacyjna dla dzieci, pełna różnorodnych aspektów matematycznych.
Jakie zadania i czynności warto podjąć na koniec pierwszego semestru, aby praca w następnym była łatwiejsza i przynosiła bardziej satysfakcjonujące rezultaty? Jak planować swoją pracę z grupą, jak zachęcać rodziców do współpracy oraz na jakie zagadnienia szczególnie warto zwrócić uwagę w drugim semestrze? Jakie są ogólne zasady konstruowania dobrych planów pracy?
Aby proces nauki pisania był aktywnością opartą na twórczości i samodzielnym budowaniu zapisu znaków graficznych, a nie odtwarzaniu ich po wzorze czy śladzie, dzieci już
w przedszkolu powinny spotkać się z takimi metodami pracy, które pozwolą im eksplorować i odkrywać fragmenty tychże znaków we własnej spontanicznej aktywności artystycznej.
Przygotowanie do nauki pisania, oprócz ćwiczeń związanych z usprawnianiem małej motoryki, dotyczy także procesu przygotowania do samego widzenia, rozumienia i czytania liniatury, zanim dziecko napisze pierwsze znaki czy litery. Jest to bardzo ważne, ponieważ pomaga realizować sam proces nauki pisania jako aktywność opartą na twórczości i samodzielnym budowaniu zapisu liter, a nie odtwarzaniu ich po wzorze czy śladzie.
Psoty, figle i gryzmoły to ruch, który inicjuje wiele ważnych procesów umożliwiających dziecku poznanie siebie, odnalezienie się w grupie, odkrycie możliwości działania, a przede wszystkim tworzenie rzeczy użytecznych, wprowadzających je bezpośrednio w świat ładu, harmonii i piękna.
Każda aktywność dzieci pracujących systemem Edukacja przez ruch prowadzi do utworzenia dzieła, które odczytywane w sposób konwencjonalny tworzy złudzenie, iż oto system EPR to jedynie propozycja zajęć plastycznych i technicznych dla dzieci. Interpretacja taka nie jest jedynie uproszczeniem, ale przede wszystkim to brak podstawowej wiedzy na temat kształcenia zintegrowanego, w którym każda dyscyplina naukowa ma swoje istotne znaczenie jednakowo ważne.
System Edukacja przez ruch (EPR) jest zbiorem technik i metod pracy z dziećmi opartych na preferowanych przez dzieci formach ruchu. Przykładem wewnętrznej metody systemu, która w sposób szczególny dotyczy aspektów matematycznej aktywności dziecka, jest metoda „matematyczne laboratorium”.