Każda próba skonstruowania koncepcji pracy z dzieckiem w przedszkolu zaczyna się od pytań: Kim jest przedszkolak? W jaki sposób funkcjonuje? Co jest istotą jego działania? Pojawia się zatem pytanie o filozofię, fundament, na którym zbudujemy program oddziaływań wychowawczych, które szanując potencjał tkwiący w dziecku, pozwolą mu rozwinąć skrzydła i odważnie kroczyć w przyszłość.
Dział: Edukacja przedszkolna
Programy wychowania przedszkolnego oferują nauczycielom koncepcję pracy z dziećmi w oparciu o zaproponowane przez nich treści, ze wskazaniem technik czy metod pracy. Koncepcja programu jest wynikiem twórczej aktywności autora, jego wizji wspierania rozwoju dziecka opartej na podstawach naukowych oraz metodycznych wskazówkach.
Każdy czasem ma prawo popaść w przesadę, nadając wyolbrzymione, zbyt emocjonalne znaczenie sytuacjom, zdarzeniom czy faktom przez stosowanie do ich opisu pojęć zgodnych jedynie z przyjętym trendem, a nie rzeczywistym znaczeniem pojęcia. Aby zachęcić słuchaczy do skupienia i słuchania bajki, poeta używa hiperboli, morze bezbrzeżne w wyobraźni słuchacza jest znacznie większe niż po prostu morze. Kompetencje to pojęcie brzmiące bardziej nowocześnie niż wiedza, umiejętności i adekwatne do nich użyteczne zachowania.
Godność dziecka i godność nauczyciela idą w parze, tworząc przestrzeń do wzajemnego rozwoju w relacji. Szacunek do godności osobowej dziecka i nauczyciela to ich niezbywalne prawo, zapisane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Etos nauczyciela zbudowany na tej prawdzie nie daje przyzwolenia na instrumentalne jego wykorzystanie w sytuacji jakichkolwiek problemów ekonomicznych czy politycznych. Odbieranie godności dorosłej osobie trzymającej dziecko za ręce uderza w godność dziecka.
Wiele osób jest przekonanych, iż rzeczywistość, w której żyjemy to po prostu świat otaczających nas faktów. Tymczasem specyfika ludzkiej egzystencji polega na tym, że każdy z nas nie żyje bezpośrednio w świecie faktów, lecz w świecie, który jest rezultatem naszej indywidualnej interpretacji tychże faktów1.
Oczywiste jest, iż m.in. normy społeczne wymagają od rodzin, aby zapewniały one byt i opiekę również swoim członkom, którzy nie są w stanie w sposób samodzielny zaspokajać swoich potrzeb. Jednak wydaje się, że w przypadku rodzin posiadających dzieci niepełnosprawne w wieku przedszkolnym ograniczenie się jedynie do tej podstawowej funkcji to niewiele, aby móc dostrzec ważną jakościową różnicę między opieką w rodzinie a opieką instytucjonalną.
Wdrażanie podstawy programowej wychowania przedszkolnego to proces długofalowej pracy dyrektora przedszkola i nauczycieli. Nie zaczyna się i nie kończy jednym szkoleniem. Wprowadza do pracy przedszkola refleksję i dyskusję dotyczącą warsztatu pracy, jej dokumentowania oraz tworzy formy przekształcania stylu pracy przedszkola w kierunku realizacji potrzeb i oczekiwań poznawczych współczesnych dzieci.
Podstawa programowa to akt normatywny, a nie plan pracy. Jest zbiorem zapisów potrzebnych do napisania programu nauczania lub programu wychowania przedszkolnego.
W dniu 20 listopada 1989 r. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło Konwencję o prawach dziecka. Polska ratyfikowała dokument 7 czerwca 1991 r. i uznała za słuszny w całości, wnosząc kilka zastrzeżeń i deklaracji zgodnych z poszanowaniem władzy rodzicielskiej, polskimi zwyczajami i tradycjami dotyczącymi miejsca dziecka w rodzinie i poza rodziną. W 2000 roku na podstawie art. 72 ust. 4 Konstytucji RP z 1997 r. powołano urząd Rzecznika Praw Dziecka. Prawa dziecka stały się zatem przedmiotem debat, edukacji, a przede wszystkim implementacji w praktycznym działaniu, także w obrębie systemu oświaty.
W polskim systemie oświaty wychowanie przedszkolne nie ma jednolitej formy organizacyjnej. Rodzice zapisują dzieci do przedszkoli publicznych, samorządowych, prywatnych, a także do tzw. innych form wychowania przedszkolnego. Mamy zatem tzw. punkty przedszkolne czy grupy przedszkolne organizowane w szkołach itp. Wiele przedszkoli jest prowadzonych przez fundacje, stowarzyszenia, co implikuje w rzeczywistości różnorodność w obrębie realizowanych programów wychowania przedszkolnego oraz odmienne style organizacyjne.
Przedszkole to miejsce niezliczonych sytuacji wychowawczych, niemniej to właśnie te „trudne” są najczęściej przyczyną obaw, rozterek, a niekiedy mogą prowadzić nawet do poczucia powątpiewania w swoje umiejętności i kompetencje pedagogiczne. Co robić, aby wyjść z każdej sytuacji obronną ręką?