Dział: Edukacja przedszkolna
Ten fragment zadania z podstawy programowej wychowania przedszkolnego stał się w tym roku przesłanką, na której oparłam swój kontakt z rodzicami i planowanie pracy w mojej grupie przedszkolnej. Odkryłam, że podstawa programowa zawiera proste, krótkie i trafne sformułowania, z którymi warto się zapoznać, aby je wykorzystać w efektywnej komunikacji z rodzicami, a także w bieżącym planowaniu pracy.
Opracowanie i opublikowanie nowej podstawy wychowania przedszkolnego jest aktem sprawczym, którego rzeczywista moc jest uzależniona od wdrożenia jej w praktykę nauczycielską. Zapewne proces zmiany zainicjowany nowym prawem oświatowym wymaga dyskusji wokół tego, co ma się zmienić, co natomiast jest dobrym doświadczeniem, które należy uobecnić w koncepcji pracy opierającej się na nowej podstawie.
Na pewno miłość, którą dostaje od bliskich – lub jej brak. Na pewno wzorce – to, co obserwuje, naśladuje, a następnie internalizuje, czyli przyjmuje za swoje, zwykle bez świadomości, że przyswaja postawy i zachowania innych osób. Na pewno własne doświadczenia. Wreszcie to, co przeczytał lub czyta. Mówi się nawet: „Jesteś tym, co przeczytałeś”. I w coraz większym stopniu to, co ogląda na ekranie.
Zadania wychowawcze w podstawie programowej to bardzo ważna część dotycząca organizacji procesu wsparcia rozwoju przedszkolaków. Stanowi bazę do budowy programów wychowawczych oraz określa wszystkie wymagania, jakim ma sprostać przedszkole, tworząc warunki, środowisko rozwoju i uczenia się dzieci. Wszystkie zadania zapisane w dokumencie muszą być realizowane w codziennej pracy, za ich wykonanie odpowiedzialni są nauczyciele i dyrektorzy.
Obserwowanie i diagnozowanie postępów w rozwoju przedszkolaka to nie dostosowywanie tegoż rozwoju do kart obserwacji czy diagnozy. Aby określić postęp w rozwoju dzieci konieczne jest opracowanie stosownych narzędzi, które pozwolą obserwować ich zachowanie, działanie w naturalnym środowisku codziennej zabawy. Nauczyciel opracowuje zatem dla swych przedszkolaków zabawy diagnozujące.
Planowanie pracy, realizacja podstawy programowej, monitorowanie podstawy programowej, obserwacja, dokumentacja to pojęcia, które na stałe włączone zostały do bieżącej pracy nauczyciela. Poprzez zbyt potoczną ich interpretację, a czasami nawet błędne ich użycie, niewynikające z zapisów stosownych rozporządzeń, niejednokrotnie nauczyciele wykonują czynności ponad miarę, nienależące do ich rzeczywistych obowiązków.
Podstawa programowa nie jest dokumentem przeznaczonym do bieżącej pracy nauczyciela, nie zawiera bowiem opisu procesu uczenia, a jedynie cel ogólny, ogólne zadania przedszkola oraz zapis umiejętności i wiedzy dziecka, które idzie do szkoły. Zapisy podstawy można jednak wykorzystać jako inspirację do tworzenia dokumentacji pracy nauczyciela – zawierają one bowiem stosowny język wynikający z koncepcji pracy przedszkola.
Bezpieczeństwo dziecka to podstawowa potrzeba, a także zadanie przedszkola wpisane do podstawy programowej. Każdy program nauczania powinien zawierać stosowne treści dotyczące bezpieczeństwa i wszelkich jego kategorii: bezpieczeństwo w ruchu drogowym, bezpieczeństwo zabaw na śniegu, bezpieczne korzystanie z technologii itd. Nauczyciel wykorzystuje treści zawarte w programie nauczania, aby realizować zadania podstawy programowej.
Nauka w przedszkolu to dla dzieci ważny etap w rozwoju emocjonalno-społecznym. Placówka przedszkolna jest dla wielu z nich pierwszym miejscem, w którym mają możliwość codziennie spotykać rówieśników i spędzać z nimi dużą część dnia. To właśnie tam rodzą się pierwsze relacje koleżeńskie, przyjaźnie, maluchy odkrywają swoje zainteresowania, ale także doświadczają wielu sytuacji trudnych, takich jak rozstania z rodzicami na wiele godzin, konflikty, odrzucenie, porażki.