Pracuj z dziećmi metodą storyline

Metoda storyline

Metoda storyline jest metodą aktywizującą, która swoje fundamenty opiera na podejściu holistycznym. Na początku była kierowana do uczniów edukacji wczesnoszkolnej, dopiero po pewnym czasie zastosowano ją także w pracy z dziećmi przedszkolnymi. Metoda ta łączy w sobie kilka elementów, które występują w innych metodach dydaktycznych: fabułę, odgrywanie ról, narrację, gry dydaktyczne, myślenie, dyskusję grupową, myślenie twórcze oraz problemowe, wizualizację i wiele innych. Jest metodą dostarczającą dziecku wielu różnorodnych i intensywnych przeżyć, przez co pobudza ich kanały zmysłowe, dzięki czemu maluchy łatwiej i szybciej uświadamiają sobie własne myśli, doświadczenia oraz zapamiętują. 

Wyróżnia się dwa typy metody storyline:

• skupiona wokół pewnego przedsięwzięcia lub zjawiska;
• skupiona wokół opowieści lub historii – w tym typie można wyróżnić dwie techniki pracy:
  • historii, którą nazywa się też opowieścią wychowawczą, dominuje w niej aspekt wychowawczy,
  • opowieści ruchowej, która jest najczęściej stosowana w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. Głównym jej założeniem jest aktywność dzieci, która wynika z opowiadanej fabuły.

Głównym założeniem metody jest stworzenie dzieciom takich warunków, które będą pobudzać do samodzielnej poznawczej aktywności z wykorzystaniem naturalnego zainteresowania oraz entuzjazmu, jak również doświadczenia i wiedzy dziecka, które nabyło poza przedszkolem. Temat podejmowany w czasie zajęć metodą storyline powinien być za każdym razem w inny sposób opracowany. 

Zalety storyline

Metoda storyline:

• uczy współdziałania, dyskutowania oraz negocjacji,
• umożliwia dzieciom nabywanie umiejętności krytycznego patrzenia na swoje poglądy, a także stwarza możliwość weryfikacji i oceny poglądów wyrażanych przez inne osoby,
• rozwija u dzieci myślenie przyczynowo-skutkowe, wyobraźnię przestrzenną oraz myślenie abstrakcyjne,
• uczy dzieci konstruktywnego sposobu rozwiązywania zaistniałych problemów, uwzględniając przy tym wgląd we własne wnętrze,
• rozwija u dzieci samodzielne działanie oraz myślenie,
• kształtuje u dzieci poczucie odpowiedzialności,
• stymuluje rozwój społeczny, moralny i intelektualny,
• pomaga w integrowaniu różnorodnych problemów, treści, tematów, umiejętności oraz przedmiotów (umożliwia to nauczycielowi koncentrację wszystkich podejmowanych przez niego zabiegów edukacyjnych wokół samego dziecka i jego rozwoju w każdej ze sfer), 
• stwarza okazję do samodzielnego wzbogacania doświadczeń przez dzieci na bazie doświadczeń już istniejących bądź doznanych przez inne osoby,
• daje możliwość zorganizowania życia całej grupy w taki sposób, aby każde dziecko należące do niej mogło włączyć się w rozwiązywanie stale pojawiających się problemów wychowawczych oraz dydaktycznych; dziecko angażuje się w rozwiązywanie tych problemów na tyle, na ile pozwalają mu jego osobiste doświadczenia, zdobyta wiedza oraz doświadczenia.

Metoda storyline jest jedną z niewielu cenniejszych metod, które kształcą podstawowe kompetencje oraz dają możliwość realizacji wszystkich istotnych dla właściwego przygotowania dziecka w wieku przedszkolnym do roli ucznia celów.

Zasady konstrukcji scenariusza metodą storyline

Centralnym punktem każdego scenariusza zajęć jest pewna fabuła fantastycznej lub realistycznej historii opowiadanej przez nauczyciela, która stanowi podstawę aktywności dzieci. Opowiadanie należy podzielić na kilka epizodów, które zawierają:

• inspirujący start,
• wciągające rozwinięcie,
• emocjonujące zdarzenie,
• szczęśliwe zakończenie.

Do każdego z tych epizodów nauczyciel przygotowuje zestaw pytań, które mają zachęcać dzieci do działania i myślenia oraz ukierunkować je w stronę postawionych przez nauczyciela celów. Pytania mają charakter otwarty, a udzielane przez dzieci odpowiedzi powinny przybierać formę zróżnicowanych działań podejmowanych indywidualnie przez dziecko, w parach lub też w małych zespołach. Zadaniem pierwszego z epizodów jest wprowadzenie i zaciekawienie dzieci tematyką oraz przedstawienie im pewnego problemu, który muszą rozwiązać. Epizody środkowe mają wciągnąć dzieci w wir zdarzeń, które nabierają tempa. Epizod końcowy rozwiązuje dany problem, często zaskakujący dla dzieci. W metodzie storyline ważniejsza od rezultatu jest praca uczestników, istotne jest to, aby w zajęciach uczestniczyły wszystkie dzieci. W tej metodzie stosuje się różnorodne techniki, co ma umożliwić dzieciom wcielenie się, choć na chwilę, w rolę bohaterów opowiadania, a zarazem poznanie ich sposobów widzenia otaczającego świata i ich uczuć. 

Można wyróżnić kilka etapów pracy nauczyciela w tej metodzie:

• dobór opowiadania,
• podział opowiadania na epizody,
• opracowanie kluczowych pytań,
• przygotowanie do wszystkich epizodów pewnych form aktywności dzieci.

Nauczyciel przygotowujący scenariusz metodą storyline powinien zwrócić uwagę na:

• lokalizację scenariusza,
• osadzenie wydarzeń w konkretnym czasie i miejscu,
• wprowadzenie uczestników do akcji,
• zarysowanie stylu życia bohaterów,
• wymyślenie inspirujących problemów, z którymi dzieci muszą sobie poradzić.

Przykładowy scenariusz zajęć metodą storyline

Przebieg zajęć

• Nauczycielka rozpoczyna zajęcia poprzez zaproszenie dzieci do kręgu i zaśpiewanie lub wysłuchaniu piosenki Nasze zabawki (muz. i sł. Marzena Staniek). 
• Nauczycielka mówi dzieciom, jaki będzie temat zajęć: „Dzisiaj na zajęciach poznamy lepiej zabawki, którymi bardzo lubicie się bawić. Od czego zaczniemy?”. Prowadząca wskazuje na regał z pustymi półkami i mówi do dzieci: „Co się stało? Dlaczego półki są puste? Gdzie się podziały nasze zabawki?”.Tym pytaniem prowokuje dzieci do myślenia i pobudza ich wyobraźnię. Dzieci zastanawiają się nad przyczyną zniknięcia wszystkich zabawek z półek.
• Nauczycielka pyta dzieci: „Czy pamiętacie, jakie zabawki znajdowały się na półkach w naszej sali?”. Dzieci się zastanawiają, a następnie wymieniają poszczególne zabawki z półek. Nauczycielka prosi dzieci o wykonanie sylwetek zabawek według własnego pomysłu.
• Nauczycielka po skończonej przez dzieci pracy zaprasza je do kręgu i mówi: „Sprawdźmy dokładnie nasze półki na zabawki, może na którejś z nich ukryta jest podpowiedź, która pomoże nam odzyskać zabawki”. Dzieci razem z nauczycielką dokładnie przeszukują wszystkie półki.
• Dzieci odnajdują na jednej z półek lwa – maskotkę i kartkę (ukryte wcześniej przez nauczycielkę), na której jest napisane: „Jestem Lew, król wszystkich zabawek w tej sali. Pilnuję porządku. Wasze zabawki nie wróciły wczoraj po zabawie na półki. Jeśli chcecie je odzyskać, musicie wykonać zadania, które dla Was przygotowałem". Dopiero po wykonaniu pierwszego z nich możecie zajrzeć na kolejną półkę, aby wykonać następne zadanie.

Zadania

Zadanie 1.

Spróbujcie przeciągnąć się jak lew, trzymając mocno pazurami dywanu.
Dzieci przeciągają się na dywanie jak lew, stojąc na czworaka. 

Zadanie 2. 

Teraz możecie zajrzeć już na kolejną półkę. Tam odnajdziecie kolejne zadanie do wykonania, które pomoże Wam odzyskać zabawki. 
Dzieci spoglądają na kolejną półkę, gdzie odnajdują zdjęcie jaskini, a w niej w ciemnym kącie na samym końcu – zabawki z ich sali (nauczycielka przygotowuje wcześniej zdjęcie).
Biegnijcie szybko do mojej jaskini, jeśli chcecie odzyskać zabawki. Jeśli nie wykonacie tego zadania, zaniosę Wasze zabawki do innego przedszkola. 
Droga do mojej jaskini prowadzi przez gęstą, pełną parzących pokrzyw dżunglę. Waszym zadaniem jest przejść przez te pokrzywy. 
Dzieci ostrożnie chodzą między rozłożonymi na dywanie pachołkami, tak aby nie dotknąć żadnego z nich.

Zadanie 3.

Nauczycielka wyciąga kolejną kartkę z zadaniem i czyta znajdujące się na niej polecenie:
Waszym zadaniem, drogie dzieci, jest przeskoczenie trzech ogromnych dołów z wodą, które znajdują się na drodze do mojej jaskini.
Dzieci skaczą trzy razy przez rozłożone na dywanie koła hula-hoop.

Zadanie 4.

W pewnym miejscu droga do mojej jaskini jest porośnięta ogromnymi roślinami, które tworzą sieć jak sieć pająka. Przedostanie się przez nie wymaga dużego sprytu. Waszym zadaniem jest przedostanie się przez gąszcz roślin. 
Dzieci przeciskają się przez obręcz, którą nauczycielka trzyma pionowo.

Zadanie 5.

Wejście do mojej jaskini blokuje głaz, którego usunięcie jest bardzo trudne. Aby przesunąć tę ogromną i ciężką przeszkodę, musicie strącić kamyk znajdujący się wysoko nad głazem. Gdy go strącicie, kamyk uderzy o dźwignię i przesunie głaz, otwierając Wam drogę do jaskini. Jesteście jeszcze za mali, aby dostać się do kamyka – pomyślcie jak możecie 
go strącić.
Dzieci obmyślają sposób strącenia kamyka. Ostatecznie dochodzą do wniosku, że trzeba go czymś strącić. Dzieci rzucają gumowymi piłkami lub woreczkami do pudełka (głazu) położonego wysoko na półce. 

Zadanie 6.

Jeśli udało się Wam przesunąć głaz do moje jaskini, to ostrzegam – UWAŻAJCIE! To jest moje królestwo i akurat zapadłem w drzemkę i odpoczywam. Aby dostać się do Waszych zabawek, musicie przejść obok mnie, lecz mnie nie zbudźcie, bo się rozzłoszczę się i nie oddam Wam zabawek.
Dzieci chodzą cichutko na palcach dookoła sali.

Zadanie 7.

Brawo! Udało Wam się! Nie zbudziliście mnie ze snu, ale i tak pora już wstawać.
Wiecie co? Po odpoczynku mam ochotę na zabawę z Wami. Pomyślałem, że jeśli chcecie odzyskać zabawki, musicie je przedstawić za pomocą gestów. Pamiętajcie jednak, że jako król zabawek nie lubię przegrywać, dlatego – jeśli nazwy którejś z przedstawianych przez Was zabawki nie odgadnę – nie oddam jej Wam. Pozostanie ona w mojej jaskini.
Zadaniem dzieci jest ustalenie, jaką zabawkę zaprezentują i przedstawienie jej.
Dzieci kolejno prezentują wybraną zabawkę. Po każdej prezentacji, która została pozytywnie przyjęta przez lwa, dzieci odzyskują zabawkę, którą prezentowały.

Zadanie 8.

Jestem z Was dumny, udało Wam się wykonać wszystkie zadania i dzięki temu odzyskaliście wasze zabawki. Teraz możecie już wrócić do Waszego przedszkola. Najszybszy będzie powrót samolotem, który czeka na Was przed jaskinią.
Lew (nauczycielka) na koniec pyta dzieci: 
Pamiętacie, jakie były powody uwięzienia przeze mnie Waszych zabawek? Pomyślcie, co możecie zrobić, aby taka sytuacja się więcej nie powtórzyła. Następnym razem zabawki znikną z całego Waszego przedszkola. Teraz możecie już wracać do przedszkola.
Dzieci wracają do przedszkola, naśladując samoloty (rozkładają ręce na boki i chodzą po sali).

Nauczycielka zaprasza dzieci do kręgu i pyta: "Co możemy zrobić, aby zabawki zawsze po zabawie wracały na swoje miejsce?". Prowadząca wspólnie z dziećmi tworzy regulamin korzystania z zabawek. Zapisuje go na dużym kartonie i wiesza na tablicy w sali.