Pedagogika Freineta w polskim przedszkolu

Nowe tysiąclecie to czas, kiedy edukacja przedszkolna ma specjalne zadanie do wykonania. Jej nadrzędnym celem jest stworzenie optymalnych warunków do wszechstronnego rozwoju każdego dziecka zgodnie z Prawami Dziecka. Wiek przedszkolny to czas szybkich zmian rozwojowych mających swoje konsekwencje w dalszym życiu człowieka. Wychowanie przedszkolne zgodnie z podstawą programową ma wspomagać dziecko, czyli tworzyć dla niego optymalne warunki do wszechstronnego rozwoju i czuwać nad kierunkiem zmian. Głównym zadaniem nauczyciela w przedszkolu jest pomoc wychowankowi w rozwijaniu jego umiejętności m.in.: samodzielności, kreatywności, odpowiedzialności, umiejętności dostrzegania problemu i wyciągania wniosków, planowania oraz kształtowania postaw społeczno-emocjonalnych. 

Pozwólmy dziecku doświadczać, eksperymentować, dowiadywać się i porównywać, szukać i drążyć w głębinach wiedzy, wyruszać w podróże odkrywcze – czasami trudne, ale jakże bogate i fascynujące. Celestyn Freinet

Wszystkie te elementy można odnaleźć w koncepcji pedagogicznej Celestyna Freineta, która skupia całą uwagę na dziecku, opiera się na rozumowym wykorzystaniu zainteresowań dziecka i zaspakajaniu jego potrzeb rozwojowych. Wybitny pedagog poświęcił wiele uwagi wychowaniu i nauczaniu dziecka w pierwszych latach życia. Chcąc korzystać z freinetowskich technik pracy w przedszkolu, musimy w tym względzie służyć pomocą dzieciom. Techniki Freineta zostały pomyślane głównie jako metoda pracy z dziećmi w wieku szkolnym, ale znalazły również podatny grunt w przedszkolu.

Naszym zdaniem pedagogika Freineta zasługuje na uwagę ponieważ głównym zadaniem nauczyciela wychowania przedszkolnego jest stworzenie dziecku warunków do doświadczeń poszukujących „po omacku”, uwzględnia wszechstronny rozwój dziecka, jego potrzeby, możliwości i sposób życia, zwraca uwagę na jego indywidualność i odrębność, zapewnia każdemu dziecku osiągniecie sukcesu, daje możliwość aktywnego udziału w życiu.

Do technik, z których można korzystać w pracy w przedszkolu, należą:
■    swobodna ekspresja artystyczna (plastyczna, słowna, ruchowa, muzyczna),
■    swobodny tekst,
■    fiszki autokreatywne,
■    fiszki problemowe (inspirujące),
■    fiszki dywanowe,
■    korespondencja międzyprzedszkolna,
■    gazetka przedszkolna,
■    doświadczenia poszukujące,
■    księga grupy (księga życia grupy),
■    samorodne inscenizacje,
■    planowanie pracy wspólnie z dziećmi.

Swobodna ekspresja artystyczna 

Ważnym czynnikiem w rozwoju dziecka są, zdaniem Freineta, wszelkiego rodzaju zajęcia związane z ekspresją artystyczną. Toteż w przedszkolu dużo miejsca powinna zajmować swobodna twórczość dzieci: plastyczna, muzyczna, słowna, ruchowa. Zajęcia te pozwalają na wyzwolenie wszystkich sił twórczych dziecka i dają mu możliwość afirmacji własnego „ja”, stwarzając niezliczone możliwości doznań, emocji i wiadomości zdobytych drogą własnych doświadczeń.

Swobodne teksty

Technika ta ma na celu kształtowanie umiejętności poprawnego wypowiadania się, wyrażania własnych myśli i przeżyć. W przedszkolu nauczyciel ustala temat. Dzieci same układają zdania na ten temat, starając się, aby jedno zdanie wypływało z drugiego. Tworzą w ten sposób opowiadan...