Obudzić w sobie pasję

Wrozumieniu potocznym „pasja” jest dla nas synonimem hobby lub ulubionego zajęcia, zainteresowania, upodobania, zamiłowania do czegoś. Odnosimy ją do przeróżnych aktywności – uczenia się nowych rzeczy, pogłębiania wiedzy w wybranej dziedzinie, kolekcjonowania przedmiotów, doświadczeń, zajmowania się wybraną czynnością itd. W psychologii „pasja” to kategoria niejednoznaczna. Definiowana jest najczęściej w kontekście motywacji (intensyfikuje aktywność człowieka, ukierunkowuje go i pobudza do działania) lub emocji (obok fascynacji, entuzjazmu, zadziwienia, zaciekawienia jest przyjemnym stanem emocjonalnym). Zatem pasję można rozumieć jako silną potrzebę działania w określonym kierunku, skłonność do aktywności, którą lubimy i uważamy nie tylko za przyjemną, ale również na tyle ważną, że jesteśmy skłonni poświęcić jej czas i energię. 

Australijski psycholog Robert J. Vallerand wyróżnia dwa rodzaje pasji, jakich możemy doświadczać: harmonijną i obsesyjną¹. Oznacza to, że pasja może mieć dla nas zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Pasja harmonijna jest związana z wewnętrzną potrzebą działania. Możemy ją swobodnie wybrać i kontrolować czas, który na nią poświęcimy. Uznajemy ją za istotną i integralną część życia – dzięki niej budujemy swoją tożsamość oraz pozytywne poczucie własnej wartości. Pozostaje ona w harmonii z innymi naszymi zajęciami i obowiązkami. Daje przyjemność i satysfakcję, przyczynia się do utrzymania dobrego samopoczucia i nastroju. Pozwala doświadczyć przyjemnego stanu silnego skupienia na zadaniu i zaangażowania w jego realizację. Pasja obsesyjna wiąże się z wewnętrzną presją, z przymusem, aby działać i ją realizować. Krok po kroku przejmuje ona kontrolę nad naszym życiem. Może prowadzić do zaniedbywania pracy, zdrowia, relacji z innymi ludźmi. Po pewnym czasie zaczyna przytłaczać, powoduje frustrację, bezradność, wywołuje inne nieprzyjemne emocje. Czasami staje się uzależnieniem ze wszystkimi jego negatywnymi konsekwencjami.

Sprawdź, czy twoja pasja jest harmonijna czy obsesyjna: Pomyśl o swojej pasji i zastanów się, czy zgadzasz się bardziej ze stwierdzeniami z lewej kolumny (pasja harmonijna),  czy z prawej (pasja obsesyjna).
Moja pasja pozwala mi przeżywać wiele pozytywnych doświadczeń. Kiedy dowiaduję się nowych rzeczy z pasjonującej mnie dziedziny, sprawia to, że chcę wiedzieć jeszcze więcej. Moja pasja powoduje, że czuję się wartościową osobą. Moje zainteresowania nie przeszkadzają mi w życiu i odgrywaniu różnych ról i pełnieniu obowiązków – za każdym razem pozostaje pod moją kontrolą, ile czasu na nią przeznaczę.	Nie mogę wytrzymać żadnego dnia bez mojej pasji. Moje zainteresowania uzależniły mnie emocjonalnie i myślę o nich w obsesyjny sposób. Kiedy poświęcam czas mojej pasji, tracę kontakt z rzeczywistością i zajmuję się nią dłużej, niż bym chciał. Zajmowanie się pasją sprawia, że zaniedbuję inne życiowe sprawy.

 

Co zrobić, kiedy nie udało nam się jeszcze znaleźć pasji? Po pierwsze, warto pamiętać, że może ona pojawić się na każdym etapie naszego życia. Po drugie, że nie jest zarezerwowana jedynie dla dziwaków czy wąskiego grona utalentowanych i wybitnych ludzi. Może być dostępna dla każdego, ale trzeba dołożyć starań, aby trafić na jej ślad. 

Wrócić do dzieciństwa

Poszukiwanie prawdziwej pasji jest czasami jak praca archeologa – trzeba zagłębić się w przeszłość, zebrać strzępki śladów, wydobyć zapomniane informacje, skojarzyć fakty, pogłówkować i wyciągnąć wnioski. Takiej analizie warto poddać wspomnienia z dzieciństwa. Czasem trzeba po nie sięgnąć naprawdę głęboko. Przypomnieć sobie czasy, kiedy coś nas po prostu fascynowało, coś lubiliśmy robić lub o czymś marzyliśmy i nie przejmowaliśmy się, co inni o tym pomyślą, czy będzie to dla nas do czegoś przydatne, opłacalne, czy jest w tym jakiś większy sens. 

Nie zawsze powrót do dzieciństwa kończy się odnalezieniem pasji. Częstokroć życie zmienia nas na tyle, że to, co wcześniej było najbardziej zajmujące na świecie, teraz nie wydaje się pociągające w najmniejszym stopniu. Warto jednak przenosić się w ten czas myślami. Chociażby po to, aby przypomnieć sobie, jakim stanem umysłu potrafi być entuzjazm i że można wierzyć, iż nie ma ograniczeń i wszystko jest możliwe. 

Zapytaj
siebie:	bliską ci osobę, która dobrze cię zna:
Co sprawia, że jesteś szczęśliwy w życiu? Co cię ekscytuje?  W czym jesteś szczególnie dobry? Jakie masz talenty? Czy lubisz to robić? Jakie zajęcia sprawiają ci przyjemność, mimo że wiesz, iż nigdy nie osiągniesz w nich mistrzowskiego poziomu? Czym byś się zajmował, gdybyś miał pewność, że nie poniesiesz porażki? Co ostatnio pochłonęło cię w takim stopniu, że straciłeś rachubę czasu? Co spowodowało u ciebie podekscytowanie, że np. trudno było ci myśleć o czymś innym albo zasnąć? Nad czym pracowałeś ostatnio bardzo ciężko? Dlaczego nad tym? Jakie zagadnienia, sprawy, tematy są dla ciebie na tyle ważne, że jesteś gotowy spierać się o nie z innymi?  Jaki jest twój ulubiony dział w księgarni? Jakie artykuły, książki zwykle dla siebie wybierasz? W czym lubisz pomagać innym? W jaki sposób głównie pomagasz innym? Kogo i za co podziwiasz? Co robi, co potrafi ta osoba? Dlaczego jest dla ciebie inspiracją? Odpowiadaj na powyższe pytania bez pośpiechu, w ciszy i spokoju. Na formułowanie odpowiedzi przeznacz nawet dwie lub trzy godziny.	W czym jesteś dobry? Co umiesz robić najlepiej? Czego można się od ciebie nauczyć? Czego umiesz nauczyć innych? Pod jakim względem możesz być wzorem dla innych? Za co można cię pochwalić?  Za co można ci podziękować? Jakie zajęcie mogłoby cię pochłonąć bez reszty? Jaka regularna aktywność mogłaby sprawić ci przyjemność i dać satysfakcję? Co mogłoby być twoją prawdziwą pasją? Czego chciałbyś spróbować, chociaż nie masz odwagi, aby się do tego przyznać? Jak zaplanowałbyś dzień, aby był on dla ciebie miły? Jakich zajęć i aktywności najbardziej brakuje w twoim życiu? Zastanów się, jakie jeszcze pytania możesz zadać wybranej przez ciebie osobie. Zadbaj, aby podczas tej rozmowy powstrzymać się przed komentowaniem jej odpowiedzi.

Zapytać siebie i innych

Tym, co najbardziej stymuluje nas do myślenia i znajdowania odpowiedzi, są pytania. Dzięki pytaniom w naszym mózgu wydzielają się neuroprzekaźniki, dzięki którym zachodzi proces rozwoju i uczenia się. Pytania o to, co mogłoby być naszą pasją, możemy zadawać samym sobie. Możemy też pytać o to innych.

Zapytanie siebie lub innych to dopiero połowa sukcesu. Równie ważne jest, aby uważnie wsłuchać się w otrzymane odpowiedzi, z ciekawością przyjąć informacje zwrotne i na spokojnie przemyśleć, co z nich wynika.

Popróbować

Poszukując tego, co może nas zainteresować, nie wystarczy jedynie zastanawiać się nad tym,...