Wyobraźnia jako umysłowa podstawa procesu uczenia się

Wyobraźnia jako złożony proces poznawczy pomaga człowiekowi łączyć znane już doświadczenia z tym, co jeszcze rzeczywistym doświadczeniem człowieka nie jest. Proces ten jest niezbędny przy wykonywaniu wielu czynności złożonych w naszym życiu, np. kierowanie samochodem, pisanie, gotowanie, nurkowanie, gra na instrumentach, naprawianie pralki, lodówki, czy konstruowanie stacji kosmicznej z klocków. Wyobrażanie sobie, co będzie za chwilkę, za godzinę, jaka będzie pogoda jutro, po południu itd. to ciąg wielobarwnych podążających, niekończących się obrazów w naszej głowie, które towarzyszą nam nieustannie –niezależnie od tego, czy zdajemy sobie z tego sprawę, czy nie. 

Aby pochylić się nad fundamentalnym znaczeniem wyobraźni w rozwoju dziecka, warto przyjąć pewną uporządkowaną formę rozważań o tym procesie, który – mając charakter umysłowy – dotyczy umysłu jako całości. Jeżeli przyjmiemy za prof. A.R. Damasio, że „wyobraźnia to proces manipulacji obrazami“1 możemy stwierdzić, iż właśnie te obrazy pomagają człowiekowi w rozwiązywaniu problemów w myśleniu, planowaniu, podejmowaniu decyzji. Ponieważ dziecko uczy się rozwiązywania problemów, uczy się myślenia, podejmowania decyzji, planowania itd., wynika z tego prosty wniosek, że podobnie jak przez ruch dziecko uczy się poprzez wyobraźnię. 

Wrażenia, wyobrażenia, czyli klucz do wspierania uczenia

Gdy nauczyciel czyta dzieciom krótki wierszyk o małej śwince i uzupełnia czytanie demonstracją obrazka przedstawiającego świnkę, wzmacnia doznania i wrażenia słuchowe o kolejne wzrokowe. Im więcej wrażeń powiązanych z czytanym tekstem dziecko złowi i wchłonie, tym większa szansa na uzyskanie stosownych obrazów umysłowych. Proces poznania oraz zachęcenia dziecka do słuchania kolejnych tekstów zostaje wzmocniony przez wyobraźnię. Gdy kolejny raz do czytania tekstu o śwince (dzieciom należy tekst czytać kilkakrotnie, tak długo jak chcą) nauczyciel dołoży np. ruch, gest, pokazując klapiące uszy świnki (dłonie ułożone przy głowie), dzieci natychmiast wykonają podobny ruch lub będą naśladować gesty nauczyciela, traktując to jako dobrą zabawę. Zabawę nauczyciel wzbogaci o ruch ręki zakreślający owal w powietrzu, nad...