Wstępna diagnoza i zabawy logopedyczne w przedszkolu

Maluch uczy się mowy, komunikowania poprzez naśladownictwo – początkowo od mamy, taty, innych bliskich osób; następnie na etapie przedszkolnym – od nauczycieli, innych pracowników przedszkola, rówieśników. Dlatego tak ważne jest, aby słyszał prawidłowo realizowane głoski, słowa, zdania oraz to, aby jak najszybciej postawić diagnozę w przypadku, gdy nieprawidłowości się pojawią. Szybka interwencja daje dziecku szansę na to, aby zlikwidować czy zmniejszyć wszelkie nieprawidłowości w rozwoju mowy – także w rozwoju psychofizycznym.

Współczesne placówki przedszkolne zwykle oferują diagnozę logopedyczną już na samym początku edukacji przedszkolnej. Jeśli jednak w przedszkolu nie zatrudnia się logopedy lub gdy opieką logopedyczną objęte są tylko starsze przedszkolaki, to nauczyciel ma obowiązek dostrzegania wszelkich nieprawidłowości w tym zakresie. To nauczyciel przebywający z dziećmi przez dłuższy czas ma szansę na to, aby zauważyć wszelkie nieprawidłowe zachowania dziecka związane z rozwojem mowy, zabawą, innymi aktywnościami realizowanymi na terenie placówki przedszkolnej.

Zaburzenia rozwoju mowy wpływają także na funkcjonowanie dziecka w zakresie wszystkich sfer rozwojowych i mogą niekorzystnie wpłynąć na jego rozwój poznawczy, społeczny, emocjonalny oraz ruchowy.

Nieprawidłowości w rozwoju wpływające na zaburzenia mowy

Co powinno zaniepokoić nauczyciela? Jakie sygnały ostrzegawcze mogą sugerować konieczność kontaktu ze specjalistą? Warto zwrócić uwagę na następujące trudności przejawiane przez dziecko:

• nieprawidłowy sposób oddychania – gdy dziecko oddycha przez usta; 
• nieprawidłowe napięcie w obrębie twarzy i (lub) jamy ustnej – symptomem tego jest stale otwarta buzia dziecka lub np. bardzo zaciśnięte usta, wysunięty język;
• nieprawidłowy sposób jedzenia i picia, np.:

–    z językiem wsuniętym między wały dziąsłowe, widocznym między wargami podczas jedzenia,
–    z trudnościami w gryzieniu (nieumiejętność odgryzania i gryzienia),
–    z trudnościami w połykaniu – gdy dziecko domaga się rozdrobnionego, papkowatego jedzenia, gdy się krztusi przy                    jedzeniu, gdy nie potrafi gryźć,...