Profilaktyka logopedyczna w przedszkolu

Mowa nie jest umiejętnością wrodzoną. Człowiek musi się jej nauczyć, małe dziecko od urodzenia oraz w okresie przedszkolnym i szkolnym uczy się mówić przez naśladownictwo. W sposób naturalny uczy się tego, co mówią do niego rodzice, inne ważne dla niego osoby. Dlatego tak istotnego znaczenia nabiera poprawny, zgodny z obowiązującymi normami języka sposób mówienia rodziców, bliskich i nauczycieli. Niedopuszczalne jest spieszczanie poprzez zmiękczanie głosek, mówienie tzw. językiem dziecięcym. Dziecko nie ma możliwości korzystania z prawidłowych wzorców wymowy.

Nieprawidłowości w rozwoju mowy

Zaburzenia mowy czy opóźnienie rozwoju mowy wpływają na trwający proces rozwojowy. Dziecko z tego rodzaju trudnościami może mieć także problemy w innych dziedzinach, np. w sferze poznawczej, społeczno-emocjonalnej oraz ruchowej. Aktualnie coraz więcej przedszkolaków przejawia tego typu trudności. Znaczna część dzieci w wieku przedszkolnym nieprawidłowo realizuje wiele głosek. Ponadto coraz częściej w przedszkolu pojawiają się dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, które nie komunikują się werbalnie lub komunikują się w ograniczonym zakresie.
Na dalszym etapie edukacyjnym, w karierze szkolnej, dzieci z wadami wymowy popełniają te same błędy w czytaniu i w pisaniu, które wykazują w mowie spontanicznej. Dzieci z opóźnionym rozwojem mowy przejawiają trudności w relacjach z rówieśnikami, innymi osobami z otoczenia.
Zaburzenia mowy, trudności w komunikacji mogą być źródłem stresu, mogą doprowadzić do logofobii, czyli lęku przed mówieniem, a nawet do wycofywania się z kontaktów z innymi osobami.

Współcześnie wśród przedszkolaków coraz częściej pojawiają się dzieci z różnorodnymi zaburzeniami mowy:

• osoby z trudnościami w prawidłowej artykulacji głosek (liczna grupa):
• wykazują zaburzenia w realizacji określonych głosek czy grup głosek, np.:

• sygmatyzm – nieprawidłowa realizacja głosek:

       –    przedniojęzykowo-zębowych [s, z, c, dz], 
       –    przedniojęzykowo-dziąsłowych [sz, ż, cz, dż], 
       –    środkowojęzykowych [ś, ź, ć, dź],

• rotacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [r],
• lambdacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [l],
• kappacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [k],
• gammacyzm – nieprawidłowa realizacja głoski [g],
• bettacyzm – nieprawidłowa realizacja głosek [p], ]b],

• nieprawidłowo realizują wiele głosek (dyslalia wieloraka),
• realizują głoski bezdźwięcznie (deformacja, paralalia lub mogilalia),
• mówią przez nos (nosowanie, rynolalia),
• dzieci z niepłynnością mowy, jąkaniem, 
• dzieci z giełkotem,
• dzieci z mutyzmem,
...