Konstruowanie gier przez dzieci w wieku przedszkolnym

Jan Grzesiak zwraca uwagę na to, iż „zabawa i gra – to pojęcia, które w praktyce występują prawie jednocześnie i dlatego są często utożsamiane ze sobą. Zabawa jest działalnością człowieka wywołującą zadowolenie i stanowiącą istotną formę aktywności (…). Gra natomiast jest wyższą formą zabawy, która polega na respektowaniu ściśle określonych reguł, przez co wymaga najmniej dwóch uczestników (graczy) i prowadzi do wygranej przez jednego z nich”. 

Uczenie się jest najwspanialszą i dającą najwięcej radości grą na świecie
Glenn Doman

Jedną z kluczowych różnic jest wynik. O ile w zabawie nie zawsze dążymy do określonego celu i nierzadko możemy ją przerwać w dowolnym momencie, o tyle w sytuacji udziału w grze jesteśmy przede wszystkim nakierowani na jej cel – efekt końcowy. Każda gra ma swój początek oraz koniec i to właśnie osiągnięcie określonego celu, tj. najczęściej rozwiązanie, wygranie, skończenie gry, staje się źródłem naszej satysfakcji i radości. W przypadku zabawy – co odróżnia ją od gry – jest to najczęściej samo w niej uczestnictwo. 

W publikacji Gry i zabawy ogólnorozwojowe (1982) Ryszard Więckowski podaje, że aby zabawa mogła stać się grą, musi spełniać trzy warunki. Przede wszystkim winna: 

• posiadać określone zasady, reguły działania,
• przewidywać uzgodnioną formę nagrody dla osoby, która wygra,
• stanowić formę aktywności sprawiającą przyjemność i ogólne zadowolenie z jej wykonywania. 

Okazuje się zatem, że oba pojęcia: gra i zabawa, choć tak bliskoznaczne, nie są tożsame. Jak pisał Wincenty Okoń, „Każda gra jest zabawą (…), lecz nie każda zabawa jest grą. Zakres pojęcia zabawy jest (…) szerszy od pojęcia gry”. 

Niemniej jednak nie sposób zgodzić się z tym, że zarówno zabawa, jak i gra to naturalna i zarazem podstawowa forma aktywności w wieku przedszkolnym, która stanowi nieodłączny element rzeczywistości dzieci w tym wieku oraz pełni istotną rolę w ich rozwoju (korzystnie wpływ...