Autor: Feliksa Piechota
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu.
Geometria to jeden z obszarów tematycznych w edukacji matematycznej, z którym zapoznajemy dzieci już na poziomie wychowania przedszkolnego. W okresie tym, zgodnie z nową podstawą programową, dziecko: klasyfikuje przedmioty według wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia; układa przedmioty w grupy, szeregi, rytmy; odtwarza układy przedmiotów i tworzy własne, nadając im znaczenie; rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt).
Czas świąt Bożego Narodzenia to okres odpoczynku, wspólnego spędzania czasu w gronie rodziny i wielu radości. Może on stanowić doskonałą okazję do poszerzania wiedzy i doskonalenia umiejętności najmłodszych, w ramach różnych obszarów wiedzy, a wielość zdarzeń, doświadczeń i sytuacji towarzyszących temu okresowi w roku może niejednokrotnie prowokować do coraz dogłębniejszego poznawania otaczającego nas świata i skłaniać do uczenia się w sposób okazjonalny, niemalże „przy okazji”.
Już w przedszkolu warto wprowadzić kilka ćwiczeń, które mogą okazać się pomocne w trakcie realizowania zagadnień związanych z dodawaniem i odejmowaniem w przestrzeni przedszkolnej. Mogą one stanowić inspirację dla nauczycieli oraz rodziców, ukazując tym samym, w jaki sposób można wykorzystać proste pomoce dydaktyczne, jak i otaczające nas przedmioty do kształtowania pojęcia dodawania i odejmowania w przedszkolu.
Poszerzanie znajomości oraz rozwijanie umiejętności rozróżniania i klasyfikowania poszczególnych figur geometrycznych i ujmowania stosunków przestrzennych stanowi jedno z zadań w ramach edukacji matematycznej na pierwszym szczeblu kształcenia – już w trakcie przebywania dziecka w przestrzeni przedszkolnej. Potwierdzeniem tego jest zapis w podstawie programowej, w której czytamy: „Dziecko kończące wychowanie przedszkolne rozróżnia przedmioty, obiekty, kolory, podstawowe figury geometryczne i porównuje ich wielkości”.
Rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego to jeden z celów edukacji w przedszkolu. Jak twierdzą Edyta Gruszczyk-Kolczyńska i Ewa Zielińska, „rozumowanie przyczynowo-skutkowe jest obecne w większości sytuacji, w których dziecko uczestniczy. Sztuka polega na tym, żeby je wydobyć i skłonić dziecko do dostrzeżenia związków przyczynowo-skutkowych”.
Jeden z obszarów z zakresu edukacji matematycznej, charakterystyczny dla edukacji przedszkolnej, to miara i mierzenie. Podczas realizowania tego zagadnienia dziecko ustala, co jest większe, co mniejsze, dokonuje pomiaru na różne sposoby, np.: dłonią, palcami, łokciem, krokami, stopą czy określonymi przedmiotami oraz porównuje długości, np.: pasków, sznurków, tasiemek, przedmiotów codziennego użytku. Ponadto dzieci zapoznają się w tym okresie z przyrządami służącymi do mierzenia (np. z linijką czy ekierką).