Zapachy otaczają nas w wielu sytuacjach, począwszy od przyjmowania pokarmów, poprzez robienie zakupów, a skończywszy na korzystaniu z toalety. Jedne mniej, inne bardziej przyjemne, do jednych jesteśmy przyzwyczajeni, inne dopiero poznajemy. Jednak zapachy to też ludzie, zwierzęta, przedmioty codziennego użytku, to ubrania i kosmetyki, które używamy na co dzień. Część woni wyczuwamy natychmiast, na niektóre nie zwracamy uwagi, ponieważ są ledwo wyczuwalne lub jesteśmy do nich przyzwyczajeni.
Autor: Marta Baj-Lieder
Logopeda wczesnej interwencji, terapeuta integracji sensorycznej, instruktor masażu Shantala i chustonoszenia, terapeuta ręki Centrum Terapii Logopedycznej.
Przedszkole jest miejscem, w którym dzieci oprócz zabawy, czasu na świeżym powietrzu i zajęć dydaktycznych wykonują szereg czynności niezbędnych dla swojego zdrowia. Wspólne spożywanie pokarmów, ubieranie się, korzystanie z toalety i utrzymywanie higieny, w tym nie tylko mycie dłoni, ale i mycie zębów – wydaje się oczywiste, że dziecko, które rozpoczyna edukację przedszkolną, w mniejszym lub większym stopniu potrafi poradzić sobie z tymi czynnościami.
Częsta zmiana pozycji, garbienie się, zsuwanie się z krzesła, pokładanie się na stoliku, bujanie się na krześle, spadanie z niego, kopanie nóg stołu, kopanie osób, które siedzą przy stole – to tylko przykłady zachowań prezentowanych przez dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego. Co robić w takich sytuacjach?
Nadreaktywność sensoryczna to jeden z trzech podtypów zaburzeń modulacji sensorycznej. Osoby prezentujące nadreaktywne reakcje na zmysły zazwyczaj reagują intensywniej na to, na co osoby z prawidłową modulacją sensoryczną nie reagują lub co sprawia im przyjemność. Reakcje osób nadreaktywnych są również zdecydowanie szybsze, powodują niepokój i przede wszystkim dyskomfort. Biorąc pod uwagę powyższą charakterystykę, warto przyjrzeć się nadreaktywności słuchowej, która nie tylko powoduje mało przyjemne odczucia, ale przede wszystkim sprawia, że słyszenie odgłosów otoczenia wywołuje dyskomfort graniczący niekiedy z bólem.
Nadwrażliwość dotykowa to jeden z wielu problemów, z którymi mogą borykać się dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej. Dzieci nadwrażliwe na dotyk odmiennie odbierają bodźce dotykowe. To, co dla osób z prawidłowo funkcjonującym systemem dotykowym jest przyjemne, na co zupełnie nie zwracają uwagi, osoby nadwrażliwe mogą odbierać przesadnie, odczuwając dyskomfort, a nawet ból.
Wybiórczość pokarmowa to specyficzny i trwały wzorzec zachowania, polegający na odmawianiu spożywania pokarmów, które nie należą do grupy preferowanej przez dziecko. Może ono preferować te produkty, które mają charakterystyczną konsystencję (np. płynną), które reprezentują określoną markę handlową lub występują wyłącznie w jednym smaku czy kolorze.