Autor: Monika Kalinowska

Wiek przedszkolny charakteryzuje się intensywnym rozwojem organizmu, zarówno pod względem biologicznym, jak i społecznym, emocjonalnym czy poznawczym. Wspomaganie dzieci pod każdym z wymienionych wyżej aspektów będzie przynosić wymierne korzyści rozwojowe, co w efekcie w pozytywny sposób wpłynie na ich szeroko rozumiane funkcjonowanie.

W wieku przedszkolnym dziecko przejawia duże zaciekawienie otaczającym je światem. Aby pogłębianie wiedzy i nabieranie nowych umiejętności przebiegało w skuteczny i satysfakcjonujący dla małego człowieka sposób, niezbędne jest sprawne korzystanie z różnych funkcji organizmu, w tym z tych związanych z motoryką. Kształtowanie sprawności tego aspektu jest niezmiernie ważne i w celu jego usprawniania warto, oprócz wykorzystywania codziennych sytuacji, planować dodatkowe metody i formy działań.

W wieku przedszkolnym dziecko doświadcza wielu zmian. Dzięki doskonalącej się sprawności fizycznej, naturalnie rozwijającej się ciekawości oraz rodzącej się inicjatywie małego człowieka w coraz większym stopniu kształtuje się pragnienie poznawania i zrozumienia świata. Zadawanie pytań, dociekanie istoty rzeczy, próba łączenia istniejących faktów z nabywaną wiedzą, chęć zgłębiania siebie i innych – wszystkie te cechy sprzyjają rozkwitowi wyobraźni, która, zwłaszcza w wieku przedszkolnym, tworzy przestrzeń pełną przeróżnych fantazji i nieograniczonych możliwości.

Uczęszczanie do przedszkola jest czasem, kiedy dziecko przestaje przebywać jedynie w najmniejszej grupie społecznej, jaką jest rodzina, i zwraca się ku szerszemu światu zewnętrznemu. Sprzyja to obserwacji życia ludzi innych niż najbliżsi, jak również wychodzeniu z naturalnego dla tego wieku egocentryzmu i próbie brania pod uwagę innej perspektywy niż własna. Aby adekwatnie i skutecznie funkcjonować w świecie reguł, dziecko powinno intensywnie kształtować inteligencję społeczną, gdyż pomaga ona odnajdywać się w zawiłościach relacji międzyludzkich, jak również umożliwia zaznaczenie własnej odrębności i indywidualności w sposób nieraniący otoczenia.

Codzienne funkcjonowanie dziecka w przedszkolu jest zależne nie tylko od poziomu zaspokojenia potrzeb fizjologicznych czy stopnia pobudzenia emocjonalnego. Podstawą wyznaczającą sposób, w jaki przedszkolak postrzega i interpretuje otaczającą go rzeczywistość, a ostatecznie podejmuje związane z nią aktywności, jest etap rozwoju poznawczego.

czyli postrzeganie zabawy jako elementu kształtującego kompetencje emocjonalno-społeczne i podnoszącego poziom dobrostanu psychicznego dziecka

Dorośli powinni kłaść szczególny nacisk na psychoedukację dzieci w kontekście kształtowania wglądu w siebie już od najmłodszych lat. Wysiłek włożony we wdrażanie aktywności związanych z samoregulowaniem emocji sprawi, że w przyszłości przedszkolaki (a później młodzież i osoby dorosłe) będą coraz częściej wybierać sposób zachowania, a nie reagować impulsywnie.

Samoregulacja jest umiejętnością towarzyszącą człowiekowi od początku jego istnienia. Wiąże się z oceną stanu psychicznego i fizycznego w celu poradzenia sobie ze stresującymi sytuacjami oraz tego, jak szybko istota ludzka wróci do stanu równowagi po tym wysiłku. W rozumieniu przyjętym do tego opracowania samoregulacja emocjonalna jest procesem polegającym na rozpoznawaniu i nazywaniu emocji odczuwanych przez małego człowieka, ocenie ich intensywności, akceptowaniu faktu ich zaistnienia, odpowiednim wyrażeniu, a ostatecznie samodzielnym regulowaniu zaistniałego pobudzenia.