Umiejętne oddziaływania na kształtowanie prawidłowych postaw dziecka wobec otoczenia, a także umiejętna współpraca z rodziną, aby nie było dysonansu między tym, czego oczekują od dziecka oba środowiska wychowujące, to nie lada wyzwanie dla każdego nauczyciela.
Praca musi być rozpoczynana od podstaw w takim zakresie, jak zgodne funkcjonowanie w grupie, zgodne korzystanie z zabawek, sprzętów znajdujących się w grupie przedszkolnej. Nie jest to łatwe, gdy egocentryzm małego dziecka determinuje jego zachowania. W każdym dniu pobytu dzieci w przedszkolu nauczyciel powinien wykorzystywać każdą zaistniałą sytuację do uświadamiania zasad, wdrażania do ich przestrzegania, wyjaśniania sposobów radzenia sobie z trudnymi dla dziecka sytuacjami. Systematyczna, ale i planowa, praca niewątpliwie okaże się efektywna.
POLECAMY
Warto w propozycjach zajęć przedszkolnych uwzględnić rozwijanie umiejętności opisanych w II obszarze podstawy programowej wychowania przedszkolnego – emocjonalnym rozwoju dziecka. Dzięki temu wychowankowie będą szukali wsparcia w sytuacjach trudnych emocjonalnie; wdrażali swoje własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników; będą w stanie dostrzegać, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawiać w stosunku do nich życzliwość i troskę, a ponadto będą dostrzegać emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej.
Scenariusz dla dzieci 3-letnich
Pobyt trzylatka w społeczności przedszkolnej zwykle od początku uczęszczania do przedszkola stanowi duże wyzwanie dla malucha. Musi nie tylko poznać zasady panujące w grupie, dotyczące zgodnego funkcjonowania w różnych sytuacjach, ale jeszcze ich przestrzegać. Nie jest to łatwe z wielu powodów. Po pierwsze, rozwój społeczny w tym wieku cechuje egocentryzm. Dziecko widzi siebie w centrum uwagi i podporządkowuje otoczenie do swoich potrzeb. Po drugie, jeśli środowisko rodzinne nie dbało wystarczająco o to, aby dziecko rozumiało, że „nie jest samo na świecie”, to tym trudniej będzie mu zrozumieć, a w końcu przyswoić zasady zgodnego, z uwzględnieniem potrzeb kolegów, funkcjonowania w grupie przedszkolnej. Istotne jest także to, aby nauczyć trzylatka zasad rozwiązywania trudnych sytuacji, w tym poszukiwania pomocy, kiedy nie jest w stanie samo sobie poradzić z odczuwanym problemem.
Temat zajęć | Bawimy się zgodnie z zasadami |
---|---|
Cele operacyjne |
Dziecko:
|
Metody |
|
Środki i pomoce dydaktyczne | Wiersz pt. Nowa zabawka L. Pijanowskiego, trzy ilustracje do utworu, piosenka Przedszkolaczek, puzzle wielkowymiarowe ilustrujące traktor (do ułożenia na tablicy), puzzle trzyelementowe dla każdego dziecka, arkusz papieru, klej, pędzelek, szmatka |
Formy pracy | Grupowa |
Przebieg zajęć
- Słuchanie recytacji wiersza Nowa zabawka L. Pijanowskiego ilustrowanej obrazami (I ilustracja – kącik samochodów z wyeksponowanym nowym traktorem, II ilustracja – wyrywanie sobie przez chłopców traktora, III ilustracja – chłopcy leżą na podłodze, a przy nich połamana zabawka).
- Rozmowa na temat treści utworu, kierowana pytaniami:
- Jaka nowa zabawka znalazła się w sali przedszkolaków?
- Dla kogo była ona przeznaczona? (Dla wszystkich dzieci).
- Czy Tomek i Wojtek pamiętali o tym? Co krzyczał jeden z chłopców? („To mój traktor!”)
- Jak powinna wyglądać zabawa jedną zabawką? (Albo wspólna zabawa, albo czekamy, aż kolega skończy bawić się, oddajemy zabawkę, gdy mija czas naszej zabawy).
- Co należy zrobić, gdy kolega nie chce oddać zabawki? (Nie płakać, nie złościć się, najpierw przypomnieć, że teraz nasza kolej, gdy to nie pomaga, należy szukać pomocy u nauczyciela).
- Co powiecie o zachowaniu chłopców, o których był wiersz?
- Śpiewanie piosenki Przedszkolaczek – zabawa ze śpiewem.
- Układanie puzzli na tablicy – ilustracji traktora.
- Układanie indywidualne trzyelementowych puzzli przedstawiających traktor. Naklejanie na arkusz papieru.
- Zaproszenie do zabaw dowolnych. Przypomnienie zasad dotyczących zgodnej zabawy: nie zabieramy sobie zabawek, nie krzyczymy, gdy kolega nie chce oddać, tylko szukamy pomocy u nauczyciela.
Scenariusz dla dzieci 4-letnich
Czynności samoobsługowe w zakresie ubierania i rozbierania się to czynności nie do końca jeszcze opanowane przez czterolatka. Najwięcej trudności sprawia dziecku zapinanie guzików, rozpinanie tych, które nie są w zasięgu jego wzroku. Wiele dzieci z powodu braku samodzielności w tym zakresie odczuwa frustracje, denerwuje się, gdy nie potrafi poradzić sobie z ubraniem się. Jedynym wyjściem dla sprawnego nabywania umiejętności jest organizowanie dzieciom różnorodnych ćwiczeń doskonalących praksję, w tym wdrażanie dzieci sprawniejszych do okazywania pomocy kolegom. Dzieci muszą wiedzieć, że mimo braku sprawności w ubieraniu się i rozbieraniu, zawsze mogą liczyć na wsparcie. Powinny jednak wiedzieć otrzymać wyraźną informację, że warunkiem pomocy jest wykazanie zaangażowania w pokonywaniu trudności.
Temat zajęć | Pomagam swojemu koledze |
---|---|
Cele operacyjne |
Dziecko:
|
Metody |
|
Środki i pomoce dydaktyczne | Ilustracje „Zima”, „Chłopiec w zimowej odzieży”, różnorodna odzież, w tym zestaw odzieży zimowej, bębenek, szarfy |
Formy pracy | Grupowa |
Przebieg zajęć
- Oglądanie ilustracji przedstawiającej nadchodzącą porę roku. Określanie symptomów i skutków nadchodzącej pory roku – ochłodzenie, zimno wymaga nakładania cieplejszej odzieży.
- Wybieranie z zestawu odzieży tej, która jest odzieżą zimową: kurtki, czapki, rękawiczki, szaliki.
- Pokaz ilustracji chłopca, który ma niewłaściwie założoną i zapiętą odzież zimową.
- Rozmowa na temat wyglądu chłopca i sposobu uporządkowania założonej odzieży (trzeba poprosić o pomoc!).
- Zabawa ruchowa z wykorzystaniem szarf: „Ubieramy się , rozbieramy”. Nauczyciel objaśnia dzieciom, że szarfa jest ich „ubraniem”. Sygnał bębenka oznacza „zakładanie ubrania”– dzieci przewlekają szarfę „od stóp do pasa”. Pauza – zatrzymanie szarfy na poziomie pasa. Drugi sygnał bębenka – zdejmowanie szarfy „od pasa do stóp”.
- Zapowiedź wyjścia do ogrodu. Przekazanie instruktażu dotyczącego zakładania odzieży w szatni:
- Dzieci ustawiają się w pary. Nauczyciel informuje, że przy zakładaniu odzieży każde dziecko z pary pomaga swojemu koledze.
- Ubrane dziecko, ale mające niezawiązane obuwie, siada na ławeczce i czeka na pracownika/pomocy przedszklnej, która zawiąże obuwie.
- Wykonywanie czynności samodzielnego zakładania odzieży. Uzyskiwanie wsparcia kolegi „z pary”, nauczyciela, pracownika obsługi.
- Po powrocie z ogrodu według tego samego instruktażu – zdejmowanie odzieży, zakładanie odzieży do sali, kapci. Wykorzystanie wsparcia kolegi, osób dorosłych.
Podsumowanie przez nauczyciela zadania wykonanego przez dzieci.
Scenariusz dla dzieci 5-letnich
Sytuacje edukacyjne prowadzące do odkrycia, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, uczące przejawiania w stosunku do nich życzliwości i troski.
W tym wieku dziecko zaczyna dostrzegać i rozumieć więzi między ludźmi, chętniej dzieli się swoimi zabawkami. Potrafi wzruszyć się nad losem chorego kolegi oraz „biednego” kotka czy pieska. Kluczem do rozwoju prospołecznego i uczuciowego przedszkolaków jest empatia. Zdaniem psychologów, wiąże się ona z zachowaniami altruistycznymi na dwa sposoby. Po pierwsze, gdy dziecko obserwuje kogoś znajdującego się w potrzebie, odczuwa niepokój emocjonalny. Uwalnia się od tego niepokoju poprzez udzielenie pomocy lub współodczuwanie. Po drugie, kiedy prospołeczne działanie przynosi radość i zadowolenie drugiej osobie, dziecko także może doświadczyć pozytywnych emocji. Przedszkolaki uczą się przez obserwację zachowań empatycznych w otoczeniu lub wzmacniają je, np. na widok radości przeżywanej przez osobę, której udzieliło się pomocy, lub poprzez odczucie ulgi po udzieleniu pomocy w cierpieniu. Wraz z wiekiem i gromadzeniem tego typu doświadczeń możliwa jest generalizacja reakcji empatycznych.
Temat zajęć | Warto pomagać! |
---|---|
Cele operacyjne |
Dziecko:
|
Metody |
|
Środki i pomoce dydaktyczne | Arkusz szarego papieru z wyrysowanym diagramem do krzyżówki z hasłem „Pomagam”, zagadki słowne potrzebne do rozwiązania krzyżówki; marker; sylwety ptaków (wróbel, gołąb, dzięcioł, sikorka, kawka, gawron, sroka, jaskółka, bocian, słowik, kukułka, wilga); kontur Afryki, sylweta karmika; nagrania piosenek Kochajmy ptaki oraz Gawron; plastikowe butelki po napojach; różnego rodzaju ziarna, nasiona, kasza; stary karmik, farba do drewna; drewniane patyczki do lodów, plastelina, klej do drewna |
Formy pracy | Zbiorowa, indywidualna |
Przebieg zajęć
- „Pomagam” – wspólne przy tablicy rozwiązanie krzyżówki z hasłem. Nauczyciel wywiesza na tablicy diagram do krzyżówki, czyta kolejne zagadki, dzieci je rozwiązują, a nauczyciel wpisuje lub dziecko wkleja kartoniki z gotowymi literami .
- Najlepszy przyjaciel człowieka (pies).
- Miauczy, gdy chce mleka (kot).
- Pełna dla schroniska (miska).
- Pora roku, w której zwierzęta najbardziej potrzebują naszej pomocy (zima).
- Gdy na dworze chłód, grozi zwierzętom… (głód).
- Jest potrzebna do życia, gasi pragnienie (woda).
- Jedzenie dla psów i kotów kupowane w sklepie (karma).
- „Kto jeszcze potrzebuje pomocy przedszkolaków?” – nauczyciel kieruje uwagę pięciolatków na inne istoty znajdujące się w ich najbliższym otoczeniu poprzez zainscenizowanie opowiadania L. Krzemienieckiej Przyjaciel zza okna. Następnie pyta, gdzie wróbel z rodziną szukał pożywienia i kogo miał na myśli, mówiąc, że przypomniał sobie, iż ma przyjaciela. Prosi dzieci, by przypomniały sobie, w jaki sposób pomagały głodnym ptakom ubiegłej zimy.
- „Jakie ptaki pozostały u nas na zimę?” – prowadzący odsłania sylwety ptaków i prosi, by przypomnieć, jakie ptaki odleciały na zimę do ciepłych krajów, a które pozostały i oczekują naszej pomocy. Przedszkolaki segregują sylwety ptaków, przypinając je...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 10 wydań magazynu "Wychowanie w Przedszkolu"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!