Zaburzenia rozwoju mowy, czyli kiedy do specjalisty?

Słucha, mówi, rozumie

Rozwój językowy to jedno z ważniejszych zadań rozwojowych w życiu dziecka. Mowa wspiera budowanie więzi z drugim człowiekiem, umożliwia komunikację, przekazywanie myśli, emocji, nadawanie znaczeń i sensu własnym doświadczeniom oraz obserwowanym wydarzeniom czy zjawiskom. Mowa wspiera rozwój społeczny, emocjonalny oraz poznawczy, ma więc znaczenie dla wielu obszarów funkcjonowania dziecka. Wiek przedszkolny to czas szczególnej podatności na nabywanie kompetencji językowych, a nauczyciel, korzystając z rozmaitych narzędzi, może nadawać procesom rozwojowym odpowiedni kierunek.

Odbiór i nadawanie mowy to niezwykle złożone czynności, które zależą od prawidłowego przebiegu wielu sprawności i funkcji. Prawidłowe rozumienie i budowanie komunikatów językowych w dużej mierze zależy od właściwie przebiegających funkcji słuchowych. Sprawność fonologiczna, uwaga, pamięć słuchowa umożliwiają różnicowanie brzmienia poszczególnych głosek i słów, zapamiętywanie kolejności głosek w słowach oraz słów w zdaniach, rozpoznawanie pojęć należących do różnych kategorii leksykalnych. Prawidłowa artykulacja głosek, mówienie w sposób zrozumiały dla odbiorcy zależą zaś od sprawnie działającego układu oddechowego, fonacyjnego i artykulacyjnego. Dobra sprawność warg, języka i policzków wynika z kolei z ogólnej sprawności ruchowej, dobrego czucia swojego ciała oraz koordynacji. 
Wiedza na temat funkcji powiązanych z mową pozwala wspomagać rozwój językowy w sposób szeroki i skuteczny, oraz otwiera bardzo duże pole do działania na gruncie przedszkolnym. Chcąc wspierać procesy percepcji i ekspresji mowy możemy, a nawet powinniśmy identyfikować oraz rozwijać poszczególne sprawności, które tworzą fundamenty kompetencji językowych. Wskazane jest zatem wprowadzanie aktywności, które wspierają rozwój motoryki dużej i małej, pamięci, uwagi oraz percepcji słuchowej. Warto też zauważać związek między funkcjami prymarnymi a rozwojem mowy. Ważne jest zwrócenie uwagi na sposób oddychania, gdyż będzie miał on wpływ na rozwój twarzoczaszki, kształtowanie prawidłowego zgryzu oraz artykulacji. Pod lupą powinien znaleźć się sposób jedzenia (gryzienie, żucie, połykanie) oraz rodzaj przyjmowanych pokarmów. Nieprawidłowości w tym obszarze bardzo mocno korelują bowiem z zaburzeniami artykulacyjnymi. W poprzednich artykułach niniejszego cyklu omówione zostały poszczególne funkcje składające się na procesy percepcji i ekspresji mowy – ich znaczenie oraz sposoby stymulacji możliwe do przeprowadzenia w warunkach przedszkolnych. Odpowiednie zabawy i ćwiczenia wprowadzone do codziennych aktywności w przedszkolu stanowią doskonałe wsparcie dla rozwijania kompetencji językowych. 

POLECAMY

Gdy stymulacja w przedszkolu i w domu nie wystarcza


Czase...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Wychowanie w Przedszkolu"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI