Muzyka i jej wpływ na rozwój mowy u dzieci

Chcąc wspomagać nabywanie kompetencji językowych u dzieci możemy oddziaływać nie tylko bezpośrednio na procesy odbioru i nadawania mowy, ale także rozwijać funkcje i sprawności, od których mowa zależy. Ogromne znaczenie będą zatem miały wszelkie działania rozwijające chociażby uwagę słuchową, pamięć słowną czy słuch fonemowy. O związku między wskazywanymi sprawnościami a rozwojem językowym była mowa w poprzednich artykułach niniejszego cyklu. Przedszkole stanowi doskonałą przestrzeń do realizacji działań ukierunkowanych na rozwijanie funkcji percepcyjno-motorycznych związanych z mową. Wspomaganie jej rozwoju powinno być wysoko na liście priorytetów w edukacji przedszkolnej. Nabyte kompetencje językowe i komunikacyjne determinują bowiem prawidłowy rozwój poznawczy, społeczny, emocjonalny dziecka, a także w dużym stopniu wpływają na sukcesy szkolne i to nie tylko w kontekście nauki czytania i pisania na pierwszym etapie edukacyjnym.

Muzyka ma ogromne spektrum działania. Za jej pomocą możemy bezpośrednio wpływać na rozwój językowy i jednocześnie pośrednio wspomagać funkcje percepcyjno-motoryczne związane z mową. I wcale nie trzeba mieć muzycznego wykształcenia ani specjalnych uzdolnień, by móc w sposób efektywny wykorzystywać muzykę jako narzędzie edukacyjne czy terapeutyczne. 

Co łączy  muzykę i język? W jaki sposób słuchanie muzyki oraz aktywne muzykowanie wpływa na rozwój językowy? Dlaczego warto wprowadzać aktywności muzyczne do planu pracy z przedszkolakami? Poznanie odpowiedzi na powyższe pytania może być pierwszym krokiem nauczyciela do wzbogacenia własnego warsztatu pracy, dla dzieci zaś stanowić będzie nieoceniony bodziec do rozwoju. 

Co łączy muzykę i język?

Muzyka i język to dwa złożone systemy, które na poziomie struktury i funkcji bardzo wiele łączy.  Zarówno muzyka, jak i język posiadają określoną hierarchiczną budowę, w której mniejsze i odrębne jednostki są łączone w struktury wyższego rzędu według określonych zasad, dzięki czemu za pomocą ograniczonej liczby elementów (fonemy w języku, nuty w muzyce) można tworzyć nieograniczoną liczbę kompozycji (słów i melodii). Muzyka składa się z określonej sekwencji dźwięków ułożonych w konkretnej kolejności, podobnie jak słowa i zdania w języku tworzą logiczną strukturę. Jak więc widać, kompozycja i struktura jest obecna zarówno w muzyce, jak i języku.  

I muzyka, i mowa mają określoną melodię. W przypadku kompozycji muzycznych jest to dość oczywista kwestia. Melodia mowy zaś wyrażana jest w tzw. proz...