Temperament w przedszkolu

Psychologia i pedagogika

Po kilku tygodniach od końca wakacji nauczyciel nowej grupy przedszkolnej może już wstępnie poznać sposób funkcjonowania „swoich” dzieci. Widzi, że Zosia chce wszystkimi rządzić i naśladuje „ciocię”, Janek najbardziej lubi przeglądać książeczki i układać puzzle, a Piotruś lubi wszystkich rozśmieszać i wymyśla „szalone” zabawy, w które wciąga większość kolegów. Z kolei Kasia nie przepada za zabawami ruchowymi, za to godzinami może przebierać lalki – samotnie lub z wybraną koleżanką. Każde z tych dzieci zachowuje się tak, żeby zaspokoić swoje potrzeby. Od urodzenia były bardzo różne – z indywidualnym zapotrzebowaniem na bodźce, kontakty towarzyskie, z różną wrażliwością. Takie cechy psychiki człowieka, zdeterminowane w dużej mierze biologicznie, nazywamy temperamentem. 

Już w starożytności powstał stworzony przez Hipokratesa podział ludzi na cztery rodzaje, według określonego temperamentu: sangwiników, choleryków, melancholików i flegmatyków. Współczesna psychologia oferuje nieco inne kategorie i różne podziały, jednak obserwacje sprzed tysięcy lat pozostają aktualne do dzisiaj i pozwalają na lepsze zrozumienie funkcjonowania dziecka w danej grupie czy we własnej rodzinie. 

POLECAMY

Kilka faktów na temat temperamentu:

  • Temperament ulega pewnym zmianom pod wpływem środowiska i sposobów wychowywania dziecka, jest jednak mocno uwarunkowany przez cechy biologiczne. 
  • Każdy typ temperamentu ma swoje mocne i słabe strony. 
  • Pomagając maluchowi w rozwoju, należy brać pod uwagę jego cechy wrodzone i nie starać się ich zmienić, a jedynie nauczyć go, jak sobie z nimi radzić. Niektóre cechy ulegają wzmocnieniu lub stonowaniu w trakcie dorastania – np. dziecko wybuchowe staje się spokojniejsze, zaś dziecko nieśmiałe – bardziej otwarte na ludzi.
  • Próby zmiany temperamentu, dopasowania dziecka do własnych oczekiwań opiekuna lub brak akceptacji z powodu wrodzonych cech przez osoby znaczące, prowadzi zazwyczaj do poważnych zaburzeń psychicznych lub ukształtowania się nieprawidłowej osobowości.
  • Rodzic lub nauczyciel powinien mieć świadomość, jaki rodzaj temperamentu sam reprezentuje, i świadomie kształtować w sobie akceptację dzieci o różnych cechach.

Charakterystyka poszczególnych typów temperamentu

Mały sangwinik

Dziecko o temperamencie sangwinika najbardziej lubi wesołą zabawę w gronie rówieśników. Wyjątkowo trudno mu zabrać się za zadanie, które wydaje się nudne i nie jest związane z działaniem w większym gronie. Takie dziecko „zapomina” o tym, do czego się zobowiązało. Skłania innych, by wykonali pracę za niego lub wyszukuje przeróżne wymówki. Można mu ułatwić wdrożenie się do obowiązków przez uatrakcyjnianie zadań oraz przydzielanie obowiązków wymagających działania w grupie. Sprzątanie może stać się wyścigiem (trzeba skończyć, zanim skończy się grana melodia) lub zabawą w robota, który zgarnia wszystkie zabawki z ziemi i przenosi je...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Wychowanie w Przedszkolu"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI