Przemoc – jak wychwytywać niepokojące oznaki i podejmować odpowiednie działania?

Psychologia i pedagogika

20 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka. Szczegółowo opisuje go Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r. Z tej okazji postanowiłam poświęcić listopadowy artykuł sytuacji szczególnej, w której prawa te mogą być przez dorosłych łamane. Zdaję sobie sprawę, że nie jest to „łatwy i przyjemny” temat, jednak równocześnie nie mam najmniejszych wątpliwości, że obowiązkiem wszystkich dorosłych pracujących z dziećmi (nauczycieli, pedagogów, psychologów, logopedów itd.) jest umiejętność rozpoznawania oznak krzywdzenia oraz podejmowanie odpowiednich działań interwencyjnych. 

Jako ktoś, kto spędza z dzieckiem dużo czasu i dobrze je zna, to właśnie nauczyciel może być tym, który pierwszy zauważy niepokojące zmiany w jego funkcjonowaniu, względnie – dziecko powie coś, co wzbudzi czujność wychowawcy. Zaznaczam przy tym, że niniejszy artykuł nie jest w nikogo „wymierzony”. Absolutnie nie postrzegam wszystkich rodziców lub innych osób opiekujących się dziećmi jako potencjalnych krzywdzicieli. Zda-
ję sobie sprawę, że przynajmniej część z niewłaściwych zachowań dorosłych wobec dzieci wynika z ich niewiedzy, z własnych nieprzepracowanych problemów lub z absolutnego przekonania, że dane postępowanie jest prawidłowe1 – innymi słowy, u ich podłoża nie zawsze leży świadoma chęć skrzywdzenia dziecka. Nie zmienia to faktu, że takie zachowania powinny być zauważane, nazywane i korygowane przez otoczenie, jednak jeśli to tylko możliwe, nie wyłącznie w formie zwykłej „krytyki” i straszenia opiekuna konsekwencjami prawnymi2, ale poprzez pokazywanie mu innych niż krzywdzenie sposobów postępowania z dzieckiem, podkreślam – jeśli to możliwe.
Szczególną uwagę chciałabym skierować na przemoc emocjonalną, która może być o tyle trudna do wychwycenia, że nie zostawia „zewnętrznych” śladów. Skupimy się zatem, z jednej strony, na formach krzywdzenia oraz na ich objawach, z drugiej zaś na określonych działaniach, jakie powinien podjąć dorosły wówczas, kiedy podejrzewa, że dziecko jest krzywdzone.

POLECAMY

Definicja przemocy

Podejrzewam, że gdyby spytać tzw. przeciętnych Polaków...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Wychowanie w Przedszkolu"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI