Leśne przedszkola

Będąc świadkiem rozmowy dwóch pięciolatków, chłopców, usłyszałam, jak jeden mówił do drugiego z wielkim przejęciem: „Czy ty wiesz, że kiedyś nie było tabletów ani smartfonów, x-boxów czy nawet internetu?!”. Drugi mówi: „Mi mama też mówiła, że kiedyś tego nie było, były piece i szyła lalki”. Dzieciom trudno jest sobie wyobrazić, jak wyglądało życie bez elektronicznych urządzeń czy internetu. Niestety zdarza się, że przedszkolaki wolą świat przedstawiony w grze na tablecie, niż ten rzeczywisty za oknem, spędzając dużo czasu w zamkniętych pomieszczeniach.

Nie tylko w naszym kraju dorośli głowią się nad pomysłami zmiany tej sytuacji. Wielu rodziców zabiera dzieci popołudniami na basen, na piłkę nożną, na tańce, gimnastykę i nie tylko. Jednak wielu nie ma takich możliwości, czy to czasowych, czy finansowych, czy logistycznych. Rodzice w Danii i w Niemczech wpadli więc na pomysł leśnych przedszkoli.

Przedszkola leśne są w Polsce nowym pomysłem, funkcjonują w bardzo niewielu miastach. Choć metoda ta pojawiła się w Danii i w Niemczech w latach 50. i 60. minionego wieku, nadal są niszową i oryginalną formą prowadzenia placówek dla najmłodszych. Do 2005 r. na terenie Niemiec funkcjonowało 450 takich przedszkoli, a w Danii 80, czyli nadal (w skali ogółu placówek obu krajów) niewiele. Tego typu instytucje przyjęły się również na Zachodzie, np. w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Austrii czy Szwajcarii, ale również u naszych bliskich, południowych sąsiadów, Czechów1.

Podstawą koncepcji leśnych przedszkoli jest projekt stworzony w 1991 r. przez Petrę Jäger i Kerstinę Jebsen. Inspirowały się duńskimi doświadczeniami i opisały je w czasopiśmie pedagogicznym „Bawić i Uczyć” („Spielen und Lernen”) pod tytułem Przedszkola bez drzwi i ścian. Każde z przedszkoli, które powstawało na bazie tego projektu, różni się od innych realizujących tę samą koncepcję, jednak podstawowe założenia są wszędzie takie same. Najważniejsze z nich dotyczy nastawienia na obcowanie dzieci z naturą w bliskim kontakcie ze środowiskiem. Jest to bardzo pro...