Dziecko w świecie antropocenu – wychowanie w czasach kryzysu klimatyczno-ekologicznego

Dzieciństwo jest „obok nas” i z całym zaangażowaniem chłonie wszystko to, co nazywamy światem dorosłych. W ten sposób dorastający człowiek uczy się, jak żyć, jakim być człowiekiem i co to właściwie znaczy. W pewnym sensie można powiedzieć, że problemy świata dorosłych stają się poniekąd problemami kolejnych pokoleń. Obecnie żyjemy w czasach niebywałego rozwoju technologii, kryzysów ekologicznego, ekonomicznego, gospodarczego i humanitarnego, co ma swoje konsekwencje na wielu płaszczyznach i przekłada się na wychowanie i rozwój naszych dzieci. 

W cyklu artykułów zatytułowanym Dzieciństwo we współczesnym świecie proponuję rozpatrzenie dzieciństwa z punktu teraźniejszości i rozwoju cywilizacji, w którym obecnie się znajdujemy. Czy mamy świadomość potrzeb rozwojowych tych najmniejszych mieszkańców naszej planety i tym samym konsekwencji, jakie może wywoływać brak ich respektowania?

Niniejszy cykl artykułów zostanie oparty na czterech filarach. Będzie poruszał moim zdaniem podstawowe zagadnienia związane z obecnością świata dorosłych w świecie dziecka. Będą one dotyczyły kryzysu klimatycznego – Dziecko w świecie antropocenu, kryzysu humanitarnego – Dziecko w świecie wartości, mediów i postępującej technologizacji naszego życia – Dziecko w świecie mediów oraz harmonijnego rozwoju dziecka i respektowania podstawowych potrzeb okresu średniego dzieciństwa w dobie wymuszonej akceleracji rozwoju najmłodszych – Dziecko w świecie globalizacji.

Nowa epoka wychowania

Żyjemy w czasach globalnej przemiany, a na pewno w czasach, które tej przemiany od nas wymagają. Nie możemy już przeczyć globalnemu kryzysowi, który zawłaszcza niemal wszystkie obszary ludzkiego życia: ekonomiczny, gospodarczy, ekologiczny, humanitarny. Naukowcy są zgodni co do tego, że jako ludzkość rozpoczęliśmy nową epokę w dziejach rozwoju naszej planety, zwaną antropocenem2, czyli taką erę, w której w wyniku działalności człowieka mamy do czynienia ze zmianami m.in. w obszarze geologicznym, atmosferycznym czy biosferycznym Ziemi. Obecne czasy należy zatem rozpatrywać jako przełom cywilizacyjny wymagający nowej perspektywy i nowego punktu odniesienia w stosunku do życia pojmowanego autotelicznie: nie tylko mojego – ludzkiego, ale też ogólnoziemskiego. 

Światowa organizacja UNESCO obra...