Czym jest samodzielność?
Wyjaśnienie terminu „samodzielność” zdaje się być niemal oczywiste dla każdego. Tymczasem w literaturze przedmiotu można utożsamiać samodzielność jako swoiste poczucie możliwości autonomicznego inicjowania działania, potrzebę psychiczną czy przejaw poczucia wolności i niezależności. Andrzej Buczel przedstawia samodzielność jako „ujawniającą się w konkretnych sytuacjach umiejętność dysponowania i kierowania sobą oraz spełniania swych zadań życiowych, niezależnie od opiekuńczej pomocy innych lub nacisku konkretnych czynników zewnętrznych”1. Należy także pamiętać, że samodzielność pełni ważną funkcję w rozwoju społecznym dziecka. Czynności samoobsługowe, inicjowanie działań, podejmowanie prób „radzenia sobie” w sytuacjach trudnych to solidne podstawy do podejmowanych samodzielnych decyzji na rzecz siebie czy też innych w przyszłości.
POLECAMY
Wybrane cechy samodzielności:
- odważna postawa wobec poznawania świata i podejmowania nowych wyzwań,
- gotowość do działania,
- otwartość na rady, wsparcie innych,
- podejmowanie kolejnych prób mimo dokonanych błędów/niepowodzeń,
- gotowość do niesienia pomocy innym,
- odczuwanie satysfakcji, dumy z podjętego wysiłku.
Zgodnie z teorią rozwoju psychospołecznego Ericka Eriksona, rozwój człowieka trwa od samych urodzin, a we wczesnym dzieciństwie dzieci stają przed kryzysami (punktami zwrotnymi swojego rozwoju) dotyczącymi autonomi...