Ach, śpij, kochanie… problemy ze snem u dzieci

Prawidłowy i nieprawidłowy sen 

Prawidłowy sen jest cichy, dziecko śpiące powinno spać bezgłośnie, wszelkie charczenia, głośny czy świszczący oddech, a nawet chrapanie są oznakami nieprawidłowości. Dziecko powinno spać z zamkniętą buzią, ponieważ nosowy tor oddechowy obowiązuje zarówno w ciągu dnia, jak i w czasie snu. Prawidłowy sen to również odpowiednia jego ilość, rekomendowana przez specjalistów stosownie do wieku. Szacuje się, że u dzieci w wieku przedszkolnym jest to 10–13 godzin. Dziecko po przebudzeniu powinno być wypoczęte, raczej w dobrym nastroju. Nie tylko jednak suma przespanych godzin się liczy, bo jeśli sen jest przerywany, np. dziecko cierpi na bezdechy senne lub po prostu się wybudza, to ma miejsce zbyt mała ilość snu głębokiego. Każdy człowiek powinien doświadczać wszystkich faz snu: NREM i REM. Tylko w ten sposób może przywrócić równowagę ciału i mózgowi. Brak fazy REM upośledza naszą zdolność do uczenia się, zwłaszcza zadań złożonych. Dotyczy to w szczególności dzieci.

Po przeciwnej stronie mamy sen nieprawidłowy. Zaburzenia snu mogą mieć różny charakter. Może to być problem z zaśnięciem lub bezsenność, która powoduje, że sen dziecka nie jest ciągły. Może to być parasomnia, w której występują lęki nocne, lunatykowanie lub koszmary senne. Nieprawidłowy sen jest również wtedy, kiedy osoba cierpi na tzw. zespół niespokojnych nóg, czyli przymus nieustannego poruszania kończynami dolnymi, w tym również w trakcie snu. Nieprawidłowy sen może być też wynikiem zaburzeń oddychania. Według statystyk ponad 25% wszystkich dzieci i 35% dzieci poniżej drugiego roku życia ma częste problemy ze snem¹. Trudności ze snem należy traktować poważnie, bo ich konsekwencje wpływają na funkcjonowanie całej rodziny i otoczenia. Brak snu pojawiający się u dziecka praktycznie każdej nocy jest widoczny zwykle w kilku obszarach: emocjonalnym (negatywnie wpływając na nastrój czy zdolność do samoregulacji), fizycznym (obniżając odporność, powodując nieprawidłowy wzrost), psychicznym (powodując słabą koncentrację, niższe funkcje poznawcze), społecznym i oczywiście w rozwoju samego dziecka. 

Problemy ze snem a nadpobudliwość ruchowa 

Dosyć często dzieci mające problemy ze snem otrzymują diagnozę nadpobudliwości psychoruchowej. To dlatego, że mają trudności z wysiedzeniem w jednym miejscu, występuje u nich deficyt uwagi, bywają impulsywne i agresywne. I faktycznie mówi się, że dzieci, które otrzymały diagnozę ADHD, mają problemy ze snem, ale dziecko chronicznie niewyspane będzie się zachowywało podobnie. Organizm pozbawiony snu nie jest w stanie racjonalnie myśleć, traci samokontrolę, to wszystko wpływa na interakcje w...