Źródła występowania oraz formy zachowań agresywnych

Psychologia i pedagogika

Agresja to zjawisko wszechobecne w dzisiejszych czasach. Nawet, jeśli nie mamy do czynienia z agresją bezpośrednio, nie jesteśmy ani sprawcami, ani ofiarami przemocy, to coraz częściej możemy usłyszeć o niej w naszym otoczeniu bądź w mediach. W telewizji i internecie oglądamy reklamy, które mają na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu zachowań agresywnych nie tylko wobec ludzi, ale także wobec zwierząt czy przyrody.

Agresją nazywamy zachowania, które niezależnie od formy mają na celu wyrządzenie krzywdy drugiej osobie. Joanna Grochulska wyróżnia różne formy zachowań agresywnych:

POLECAMY

  • fizyczna – polegająca na tym, że osoba nadużywa własnej siły, by wyrządzić komuś krzywdę (bicie, popychanie, kopanie, szarpanie itp.), zachęca do użycia przemocy fizycznej lub niszczy czyjąś własność, zabiera ją siłą; fizyczna agresja jest najczęściej spotykaną formą u dzieci w wieku przedszkolnym;
  • słowna – opiera się głównie na wyzwiskach, szydzeniu z kogoś, wulgaryzmach związanych z jego osobą bądź jego bliskimi; do agresji słownej zalicza się również nadawanie obraźliwych przezwisk, prowokowanie kłótni;
  • skarżenie – czynne bądź w postaci gróźb;
  • karanie – stosowanie kar cielesnych bądź emocjonalnych;
  • pochwała agresji – dawanie przyzwolenia na zachowania agresywne poprzez brak reakcji, pobłażanie wobec takich zachowań;
  • zachowania egoistyczne – takie, w których dana osoba stawia swoje dobro ponad całą resztę.

Od lat naukowcy zajmują się badaniami na temat źródeł występowania zachowań agresywnych i tego, czy mają one charakter wrodzony, czy też nabyty. Część twierdzi, że agresja bywa wrodzona i może mieć na to wpływ podłoże genetyczne danej osoby. Inni są przekonani, że znaczące jest środowisko oraz wychowanie i to ich wpływy są najbardziej znaczące podczas rozwoju agresji już od najmłodszych lat.

Istnieją cztery koncepcje, które mówią o tym, że:

  • agresja jest instynktem naturalnym człowieka,
  • agresja jest efektem frustracji (w sytuacjach problemowych, gdy jednostka nie jest w stanie osiągnąć założonego przez siebie celu, popada we frustrację, która wzmacnia zachowania agresywne),
  • agresja może występować jako popęd nabyty (złość i gniew jako pobudki do agresji), 
  • agresja może stać się nawykiem (zautomatyzowane zachowania, dobrze znane i wyuczone, które z czasem pozbawiają jednostkę kontroli nad nimi).

Agresja u dzieci – skąd się bierze?
Problemy interpersonalne jako przyczyna agresji

Dziećmi agresywnymi określa się te jednostki, które częściej niż ich rówieśnicy reagują w sposób agresywny na sytuacje konfliktowe, w których nie potrafią zapanować nad emocjami. Problemy w relacjach społecznych dzieci mogą być nie tylko efektem przejawiania agresji, ale również ich przyczyną. Dzieci, które nie potrafią skutecznie nawiązać bliższych relacji z rówieśnikami, sięgają po metody, które ich zdaniem powinny przynieść skutek, jednak staje się odwrotnie. Dzieć...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 10 wydań magazynu "Wychowanie w Przedszkolu"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI