Wyrazy, sylaby, głoski…

Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania powinno rozpocząć się w pierwszych dniach pobytu dziecka w przedszkolu. Podstawowym zadaniem związanym z przygotowaniem do nauki czytania i pisania jest doskonalenie percepcji wzrokowej i słuchowej malucha. Doskonalenie percepcji słuchowej odbywa się w sytuacjach naturalnych, takich jak udział w prowadzonych rozmowach, w których dziecko często pośrednio nabywa wiedzę o systemie języka ojczystego i jego budowie, a także w zabawach inicjowanych przez nauczycielkę, rozwijających słuch fonemowy. Pojęcie „wyrazu”, czy „zdania” kształtuje się często w sposób naturalny, chociażby wtedy, gdy zachęcamy dziecko, żeby opowiedziało o czymś nie tylko jednym słowem (wyrazem), a także, gdy sami dajemy przykład opisu sytuacji, zdarzenia, posługując się wieloma wyrazami ułożonymi we właściwe struktury gramatyczne. 

Należy pamiętać, aby proces przygotowania do czytania i pisania miał charakter planowy, aby etapy w tym procesie były uporządkowane i pozwalały na przechodzenie od etapu łatwiejszego do etapu o wyższym stopniu trudności. Opis umiejętności, określonej w podstawie programowej, dokładnie wskazuje, od jakiego punktu należy rozpocząć proces przygotowawczy do jej rozwijania.

Charakterystyka poziomu rozwoju umiejętności trzylatka 

Dziecko 3-letnie ma za sobą pierwsze kroki w opanowywaniu systemu gramatycznego i słownikowego języka ojczystego. Badania pokazują, że trzylatek ma średnio opanowane ok. 1000 słów, z których połowę stanowią rzeczowniki oznaczające nazwy osób, przedmiotów, zjawisk, z którymi dziecko ma codzienny kontakt, które są obecne w codziennym funkcjonowaniu. Pomimo ograniczonych jeszcze możliwości poznawczych systemu języka, warto prowadzić zabawy pozwalające na jego poznanie. Operujmy pojęciem „wyraz”, pokazując miejsca, w których występuje, wprowadzajmy jego podział na „sylaby” i łączenie sylab w wyrazy. Rozwijanie słuchu fonematycznego zaczyna się właśnie od najprostszej syntezy i analizy – sylabowej.

Rozwijanie umiejętności w praktyce 
Scenariusz dla dzieci trzyletnich

Temat zajęć: Zabawy z Liskiem Sylabinkiem

Cele zajęć: 
Dziecko:

• kształtuje pojęcia: wyraz, sylaba,
• rozwija umiejętność dokonywania analizy i syntezy sylabowej,
• aktywnie uczestniczy w proponowanych zadaniach,
• aktywnie uczestniczy w rozmowach zespołowych

Metody:

• czynne: układanie puzzli, naklejanie elementów na arkusz papieru, udział w zabawie słowno-ruchowej,
• oglądowe: oglądanie wystawki prac dzieci,
• słowne: udział w zabawach językowych, rozwijających analizę i syntezę sylabową, uczestniczenie w rozmowie kierowanej pytaniami, słuchanie wypowiedzi w językach obcych

Środki i pomoce dydaktyczne: nagranie wypowiedzi dzieci w co najmniej dwóch obcych językach, pacynka Liska Sylabinka, kolorowa chustka, puzzle trz...