Uważność i relaksacja jako narzędzia wspierające rozwój emocjonalny dzieci

Aby zachować równowagę ciała i ducha, powinniśmy umieć wykorzystywać każdą możliwą chwilę spokoju, by nasz organizm mógł się zrelaksować i odprężyć. I choć jako osoby dorosłe, dojrzałe emocjonalnie mamy świadomość wpływu bodźców na powstawanie w naszym organizmie napięć, zarówno tych fizycznych, jak i psychicznych, to świadome wykorzystywanie umiejętności relaksacji w celu ich niwelowania nie jest wcale łatwe. 

Literatura psychologiczna wymienia dwa podstawowe rodzaje napięć, jakie powstają w organizmie człowieka – napięcie fizjologiczne oraz napięcie psychiczne. Jak podaje definicja sformułowana przez S. Siek, „źródłem napięcia fizjologicznego są różnego rodzaju lęki i niepokoje. Natomiast napięcie psychiczne pochodzi z niezaspokojenia potrzeb psychicznych człowieka”1.
Źródłem napięć może być również otoczenie społeczne, w jakim funkcjonujemy. Dla dziecka z pewnością może to być rodzina, przedszkole czy też środowisko rówieśnicze. 

Niezwykle często zdarza się, że uwarunkowania wewnątrzrodzinne są jednym z czynników stresogennych w życiu dziecka. Wzrastanie w rodzinie dysfunkcyjnej, patologicznej czy będącej tymczasowo w stanie konfliktu może zagrażać prawidłowemu rozwojowi osobowości dziecka, prowadzić do niezaspokajania podstawowych potrzeb bądź wywoływać u niego napięcia psychiczne. 

Przyczyną wielu niepokojów i lęków bywa także środowisko rówieśnicze. Niezaspokojona potrzeba akceptacji, bliskości lub uznania bywa powodem stresu. Wymagania stawiane w procesie socjalizacji przekraczają niejednokrotnie możliwości dziecka. 

Przyczyną powstawania napięć może być placówka edukacyjna: „Współczesne przedszkole jest często czynnikiem nerwicorodnym”2.

Małemu dziecku, zwłaszcza takiemu z odchyleniem od norm rozwojowych, trudno sprostać wymaganiom programowym oraz oczekiwaniom nauczycieli. Niepokojom i lękom ulega także dziecko nadambitne czy perfekcjonista. 

„Wszystko to stwarza potrzebę uczenia dzieci ćwiczeń relaksacyjnych zmniejszających stan napięcia psychicznego, powodujących odprężenie, poprawiających samopoczucie”3. „Badania nad relaksacją przeprowadzone wśród dzieci wykazały, że ćwiczenia relaksacji wzbudziły zaciekawienie u przeważającej liczby uczestników. Stwierdzono, że relaksacja wpłynęła na poprawę ich samopoczucia psychicznego, poprawiła zachowanie w przedszkolu, wzbudziła zain...