Odkrywamy świat przyrody

Słów kilka o metodzie projektów

Zgodnie z założeniem metody projektów to dzieci podejmują decyzję, jaki obiekt chciałyby badać – nauczyciel pełni w tym momencie jedynie funkcję wspierającą. Mogą pojawić się także takie sytuacje: dzieci z dużym zainteresowaniem bawią się tematycznie, rozmawiają, wymieniając wiadomości i doświadczenia w konkretnym obszarze, przynoszą i oglądają książki o pasjonujących je tematach. Nauczyciel staje się wówczas negocjatorem, a jego zadaniem jest obserwowanie stopnia zainteresowania dzieci danym obiektem. Przedmiot badania powinien być bliski dzieciom, dostępny i budzić ich zainteresowanie poznawcze. Ważne, aby można było zbadać go samodzielnie, a pomoc osoby dorosłej była konieczna tylko w niewielkim stopniu, dlatego zachęcam do włączenia metody projektów do swoich działań pedagogicznych.

Struktura metody składa się z trzech etapów.

Etap I – rozpoczęcie projektu

Pojawienie się tematu, który jest związany z zainteresowaniami dzieci lub podany (podpowiedziany) przez nauczyciela. Nauczyciel przygotowuje siatkę wstępną, uwzględniając wymogi dydaktyczne realizowanego programu. Zajęcia wprowadzające w temat mogą być oparte na historyjce, opowiadaniu. Istotę stanowi tu podjęcie tematu przez dzieci, swobodne poruszanie się w tym kręgu tematycznym i chęć jego zgłębienia. Jeżeli temat nie wzbudza aż tak dużego zainteresowania dzieci, odrzucamy go i przystępujemy do kolejnych poszukiwań.

Następnym krokiem etapu I (w przypadku wyboru tematu do dalszej eksploracji) jest wspólne opracowanie tematycznej siatki wiedzy – „Co już wiemy?”, a następnie siatki pytań – „Czego chcemy się dowiedzieć?”. Możemy teraz rozpocząć przygotowania do planowania poszczególnych zajęć projektu, wypraw terenowych, wizyt ekspertów, gości. Organizujemy „kącik projektowy”, w którym znajdą się książki, ilustracje i inne materiały tematycznie związane z projektem.

Etap II – realizacja projektu

Analizując siatkę wiedzy i siatkę pytań, tworzymy z dziećmi wspólną nową siatkę tematyczną, aby powiązać ich wiadomości z umiejętnościami. Rozpoczyna się aktywność badawcza dzieci, poszukiwanie odpowiedzi, rozwiązań, odkrywanie nowych umiejętności. Następnie powracamy do siatki i zaznaczamy, na które pytania udało nam się znaleźć odpowiedzi. Efektem działalności badawczej dzieci jest zaprezentowanie zdobytej wiedzy w formie rysunków, prac przestrzennych, zabaw itp. W ten sposób siatka jest na bieżąco aktualizowana i uzupełniana. Podczas trwania etapu II należy pamiętać o całościowym wspieraniu rozwoju dziecka i realizowaniu zaplanowanych działań dydaktycznych wynikających z realizacji opracowanego planu pracy zgodnie z obowiązującą podstawą programową.

Etap III – zakończenie projektu

To etap, w którym następuje podsumowanie zdobytej wiedzy, pochwalenie się nabytymi umiejętnościami, prezentacja wytworów swoich prac oraz efektów działań. Jest to także czas na ostateczne uzupełnienie siatki pytań. Bardzo ważny jest moment, w którym dzieci wyrażają swoją opinię na temat realizacji projektu: z czego są zadowolone, co udało im s...