Dziecko leworęczne u progu szkoły

Otwarty dostęp Psychologia i pedagogika

Mówi się, że osoby leworęczne są przedstawicielami największej mniejszości gatunku ludzkiego. Na szczęście leworęczność nie ogranicza – przemawiają za tym chociażby genialne osiągnięcia leworęcznych muzyków, rzeźbiarzy, matematyków, sportowców. Badania naukowe nad leworęcznością wykazały, że procesy myślenia u osób leworęcznych przebiegają w sposób bardziej wielomodalny i elastyczny, niż u osób praworęcznych. Ponadto ludzie leworęczni z reguły mają lepsze wyczucie odległości niż ludzie praworęczni. Nigdy też nie udowodniono istnienia bezpośredniego związku między leworęcznością a dysleksją. Co jeszcze musi wiedzieć nauczyciel?

Niestety leworęczność ma też swoje wady. Badania nad leworęcznością wskazują na to, że osoby leworęczne są bardziej podatne na alergię i astmę niż osoby praworęczne. Ciągłym problemem jest i to, że zdecydowana większość przedmiotów codziennego użytku jest przeznaczona dla ludzi praworęcznych. I o tym trzeba pamiętać, pracując na co dzień z leworęcznym dzieckiem. Aby lepiej zrozumieć, jakie przeszkody musi dziecko leworęczne nieustannie pokonywać, wystarczy, by praworęczny dorosły założył na prawą rękę zegarek i spróbował go nakręcić lewą ręką. Na szczęście coraz więcej producentów różnych przedmiotów uwzględnia preferencje osób leworęcznych i coraz więcej sklepów ma w swojej ofercie towary przeznaczone zarówno dla osób praworęcznych, jak i leworęcznych. W takich właśnie sklepach należy kupować przybory leworęcznemu dziecku, a wszędzie tam, gdzie będzie ono podejmowało czynności związane z uczeniem się, należy odpowiednio organizować najbardziej optymalne warunki do tego procesu, kierując się wiedzą, współpracą, zrozumieniem i życzliwą postawą.

POLECAMY

I. Leworęczność u dzieci przygotowujących się do nauki w szkole

U źródeł leworęczności

Leworęczność nie jest do końca wyjaśniona. Pewne jest to, że ma swój początek w mózgu, a dokładniej mówiąc – w korze mózgowej obu półkul mózgowych. Ruchy lewej połowy ciała powiązane są z prawą półkulą, a ruchy prawej połowy ciała – z lewą półkulą. Dzieje się tak dlatego, że drogi nerwowe przekazujące pobudzenie ruchowe z kory mózgowej do poszczególnych grupy mięśni mają przebieg skrzyżowany. 
Przewaga czynnościowa jednej ręki nad drugą jest ściśle związana z jedną z półkul mózgowych. U ludzi leworęcznych półkula prawa dominuje nad lewą, u praworęcznych dominująca jest półkula lewa. 
Liczne badania wykazały, że czynnościowa przewaga jednej ręki nad drugą zaznacza się już w okresie niemowlęcym, ale proces pełnej lateralizacji powinien ukształtować się między zakończeniem okresu przedszkolnego a początkiem nauki w szkole. Jeśli tak się nie stanie, dziecko już na początku swojej szkolnej kariery może napotykać na różnego rodzaju trudności, znacząco wpływające na jego osiągnięcia. 

Leworęczność a lewostronność 

Leworęczność – to jeszcze nie wszystko, co wiąże się z procesem lateralizacji. Bowiem tempo i siła procesu lateralizacji i związana z nimi czynnościowa przewaga jednej strony ciała nad drugą nie ogranicza się tylko do rąk. Dotyczy również pracy nóg oraz parzystych organów zmysłowych, do których należą oczy i uszy. Sprawność ruchowa każdej z rąk, a także ich wzajemne współdziałanie z nogami, oczami i uszami decyduje o typie dziecka leworęcznego.

Z oczywistych względów najkorzystniej byłoby, gdyby dominującą półkulą u dziecka rozpoczynającego naukę w szkole była półkula lewa, objawiająca się wiodącą prawą ręką, prawą nogą, prawym okiem i prawym uchem. Jest to model określany „lateralizacją prawostronną”, najczęściej spotykany i dlatego zdecydowana większość przedmiotów codziennego użytku jest dostosowana właśnie do osób zlateralizowanych w ten sposób. 

Jednakże część dzieci posiada jako dominującą półkulę prawą i wówczas wiodącymi stają się lewa ręka, lewa noga, lewe oko i lewe ucho. Ten model o...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI