Zaskoczenie, zdziwienie, zaciekawienie, zainteresowanie potrzebne do eksploracji tekstu literackiego zaczyna się od słowa, które zilustrowane ruchem przez jego odbiorcę, o ile nadawca na to pozwoli, rozpoczyna proces rozumowania.
POLECAMY
Jego treść, zawartość jest niezwykle istotna, potrzebna, aby za jego przyczyną dziecko dokonywać mogło kolejnej eksploracji, np. otoczenia, w którym się znajduje. Słowo jest zjawiskiem ciekawym dla dziecka, posiada bowiem specyficzne brzmienie, jest długie, krótkie, ciche, głośne, atrakcyjne artykulacyjnie, bo np. trudne, a to już tworzy ciekawą grę, w której uczestniczyć pragnie dziecko, aby pokazać swoje mistrzostwo w wypowiadaniu się. Zabawy słowami, prostymi tekstami, rymowankami, wierszami są w przedszkolu niezwykle potrzebne, stanowią przestrzeń intensywnego rozwoju języka dziecka, przyswajania znaczeń poznawanych pojęć oraz związków między nimi. Z uwagi na istotę pracy mózgu, który wartościuje sytuację uczenia się dziecka, przekształca, przetwarza i tworzy informacje, zapomina i przyzwyczaja się, słowo (wyraz lub związek wyrazowy) dane dziecku w zabawie jako forma inicjacji jego aktywności spotka się, choć nad tym się nie zastanawiamy, z wartościowaniem jego atrakcyjności. Aby słowo było atrakcyjne, ważne, istotne w aktywności dziecka, musi rozpoczynać proces rozumowania, logicznych związków przyczynowo-skutkowych, za przyczyną których dziecko, bawiąc się, odczuje radość.
Gdy czytamy teksty literackie, szczególnie przygotowane z myślą o uczeniu dzieci, jako osoby dorosłe zapoznajemy się najczęściej z całym tekstem, chcąc objąć całościowo jego istotę, znaczenie. Próbujemy także czytać dzieciom cały wierszyk, całe opowiadanie, aby dzieci, słuchając, zrozumiały ich treść i ewentualnie odpowiedziały na pytania stawiane do tekstu. Sytuacje takie mają w takiej formie swój wymiar edukacyjny, ale nie zawsze gwarantują dzieciom to co bezwzględnie jest potrzebne, aby mózg zwartościował sytuację jako tę, którą chce wybrać. Brakuje często w takich sytuacjach innych wrażeń, odmiennych od słuchowych oraz zaskocz...