Plamek i różnorodne psie rasy – rozwijanie empatii wobec zwierząt

Temat: psie rasy

Grupa wiekowa: starsze przedszkolaki

Strategie z podstawy programowej

Wsparcie całościowego rozwoju podczas aktywności związanej z poznawaniem różnorodnych ras psów

Cele operacyjne: doświadczenia w obszarach rozwojowych

Dziecko: w zakresie fizycznego obszaru rozwoju: •    naśladuje ruchy i ćwiczenia wykonywane przez nauczyciela z zakresu motoryki dużej i małej, •    orientuje się w obszarze własnego ciała podczas zabaw ruchowych i tanecznych, •    tańczy, •    wykonuje zadania motoryki małej i ruchy precyzyjne, •    utrzymuje wybraną pozycję ciała w bezruchu i w równowadze, •    oddycha miarowo, celowo wydłużając kolejne wdechy i wydechy, •    używa kleju zgodnie z zastosowaniem, •    drze wycinanki i krepę, wykleja, używa nożyczek zgodnie z zastosowaniem; w zakresie emocjonalnego obszaru rozwoju: •    okazuje troskę wobec zwierząt, •    wyraża empatię wobec psów i innych zwierząt, •    okazuje życzliwość wobec dzieci, z którymi współpracuje w zespole, •    okazuje cierpliwość przed wykonaniem zadania w odpowiedniej kolejności, •    wyraża entuzjazm podczas ćwiczeń ruchowych, •    wspiera inne dzieci w wykonywaniu ćwiczeń ruchowych poprzez doping, •    uspokaja się i relaksuje po wysiłku, •    wyraża ekspresję emocjonalną podczas pracy plastyczno-technicznej; w zakresie społecznego obszaru rozwoju: •    naśladuje zachowania społeczne nauczyciela, •    współpracuje w grupie w trakcie zadań zespołowych, •    wspiera rówieśników we wspólnych zadaniach, •    dba o jak najlepsze wykonanie zadania w zespole jako członek współodpowiedzialny za wynik, •    ćwiczy, dbając o przestrzeganie zasad fair play, •    wyraża troskę o innych podczas zachowywania ciszy w czasie ćwiczeń relaksacyjnych i oddechowych; w zakresie poznawczego obszaru rozwoju: •    poznaje psie rasy: dalmatyńczyka, yorka, jamnika, boksera, husky, pudla, grzywacza chińskiego, nagiego psa peruwiańskiego itp., •    poprawnie wskazuje cechy wspólne ras psów i różnice między nimi, •    uważnie słucha, •    nazywa poprawnie cechy wyglądu psów, •    odpowiada na pytania na temat wysłuchanego wiersza, •    porównuje, wskazuje cechy wspólne i różnice, •    uzasadnia swój wybór, •    analizuje i wyciąga wnioski, •    rozwiązuje problemy, •    układa puzzle we współpracy z innymi dziećmi w grupie i poza nią, •    poznaje aktywności psów, •    zapamiętuje sposób wykonywania ćwiczeń na torze przeszkód, •    odtwarza z pamięci informacje o rasach psów podczas wykonywania kolejnych zadań, ćwiczeń i zabaw, •    odtwarza z pamięci kolejność ułożonych ilustracji, •    odtwarza z pamięci nazwy figur do gimnastyki z elementami jogi, •    wykonuje pracę plastyczno-techniczną w sposób kreatywny

Metody i techniki

taniec, zabawa ruchowa, pogadanka, dyskusja, prezentacja, samodzielna interpretacja dzieła, burza mózgów, puzzle, zabawa naśladowcza, tworzenie opowieści, kalambury, elementy jogi dla dzieci, opowieść ruchowa, dopasowywanie,  tor przeszkód, układanie wzorów z ciał, memo, ćwiczenia pamięci, gimnastyka z elementami jogi dla dzieci, ćwiczenia oddechowe, relaksacja (opcjonalnie metoda Jacobsona), praca plastyczno-techniczna

Narzędzia, materiały

Pies Plamek, głośnik i utwór Piesek Antka Pawlaka i Śpiewających Brzdąców,  ilustracje lub zdjęcia psich czynności, np. siedzenie, leżenie, kopanie dołka, merdanie ogonem, leżenie na grzbiecie, leżenie na boku, podawanie łapy (ważne, aby na każdym zdjęciu był inny pies), zdjęcia psów różnych charakterystycznych ras: jamnik, dalmatyńczyk, york, pudel, grzywacz chiński, owczarek niemiecki, chihuahua, bokser, nagi pies peruwiański, husky, chart, zdjęcia psów w przypisanych im przez człowieka zadaniach: jamnik wchodzący do norki, husky ciągnący sanie, owczarek zaganiający stado owiec, mastif tybetański przy płocie, chart na zawodach sportowych, golden retriever asystujący osobie niewidomej, owczarek szwajcarski poszukujący w gruzowisku, owczarek niemiecki z policjantem, nowofundland płynący w wodzie na ratunek człowiekowi, karty prezentujące różne czynności lub narzędzie „story cubes”, rytmiczny utwór muzyczny, np. Wszystkie dzieci nasze są Majki Jeżowskiej lub Some nights zespołu Fun, pięć dużych ilustracji lub zdjęć psów pociętych na pięć takich samych elementów (np. na paski o tej samej szerokości), podarte gazety, czerwone i zielone kości wycięte z papieru w takiej samej liczbie jak liczba dzieci w grupie, taśma klejąca lub przypinki, tunel, hula-hoopy, skakanki, taśmy gimnastyczne, pachołki, kartki, wycinanki, krepa, nożyczki i kleje

Przebieg zajęć

1. Zabawa powitalna – „Psie figle”.
   Przygotuj utwór Piesek Antka Pawlaka i Śpiewających Brzdąców. Zaproś dzieci do wspólnego tańca z Psem Plamkiem. W utworze pojawia się bardzo rytmiczny refren, podczas którego ruszajcie się zawsze w ten sam sposób, np. skacząc lub tupiąc. Podczas refrenu poproś maluchy, aby naśladowały ruchy Psa Plamka, np. merdanie ogonkiem, leżenie na plecach i machanie rękoma i nogami (łapkami), przeciąganie się jak pies, kopanie dołka w ziemi, siadanie jak pies, podawanie łapy itp.
   Tę zabawę możesz przeprowadzić poprzez prezentację zdjęć wyżej wymienionych psich czynności. Ważne, aby na każdym zdjęciu był pies innej rasy.
2. Czy istnieją różne psie rasy? 
   Zapytaj: Co to jest rasa psa? Czy znacie jakieś psie rasy? Jakie? Czym rasy się od siebie różnią? Jakie są ich cechy wspólne? Czym charakteryzuje się jamnik? Dalmatyńczyk? Pudel? York? Husky? 
   Aby ułatwić rozmowę, możesz dzieciom zaprezentować różne charakterystyczne rasy psów. 
   Czy wśród innych zwierząt również zauważyliście różne rasy? Jak myślicie, jakiej rasy jest nasz Pies Plamek? Czy są psy, które nie mają konkretnej rasy? Czy jest w tym coś złego? 
3. Wspólne wysłuchanie wiersza Rasy psie.

Oto wielka psia gromada,
U psów nosi nazwę stada.
Widać tutaj różne stwory,
Różną wagę, wzrost, kolory.
Husky dumny, silny, rosły.
Dalmatyńczyk w czarne kropki.
Długą sierść ma terier york,
Choć jest mały niczym kot.
Jamnik za to, choć jest niski,
Długim psem jest jak nikt inny.
Silne ciało ma pies bokser,
Chart jest szybki, z długim nosem. 

Grzywacz chiński – to ci psina,
Taki fryz jak gwiazda kina.
Jest też pies bez włosów prawie,
Peruwiańską nosi sławę.
Taka jest ta psia rodzina,
Poznaj też psiego olbrzyma.
Wilczarz albo dog niemiecki,
I z Tybetu mastif wielki.
Może znasz też psa chihuahuę,
Z maleńkości ma swą sławę.
Są owczarki, psy ozdobne,
I bojowe, i dowodne.

Stróżujące i rodzinne,
Wszystkie cudne, wszystkie inne.
I choć różnie wyglądają,
To z człowiekiem się przyjaźnią.
Wszystkie równo są oddane,
Wierne, dobre i kochane.
Jeśli będziesz dla psa dobry,
Czy jest drobny, czy jest rosły,
On odwdzięczy się sto razy,
Niezależnie od swej rasy.

Przeczytaj lub wyrecytuj wiersz jeden raz. Przygotuj ilustracje lub zdjęcia prezentujące wymienione w wierszu psy i opowiedz o nich: husky, york, dalmatyńczyk, grzywacz chiński, nagi pies peruwiański, chihuahua, dog niemiecki, mastif tybetański, wilczarz, chart. Przygotuj więcej zdjęć i rozłóż je przed dziećmi. Poproś, aby wskazały te rasy, o których usłyszały w wierszu. Jeżeli to zadanie sprawia im trudność, przeczytaj wiersz jeszcze raz. 

4. Omówienie wiersza.

• O czym jest wiersz?
• Czym jest psia rasa?
• Jakie nazwy ras psów usłyszałeś w wierszu?
• Czy znałeś wcześniej niektóre rasy? Które?
• Czy znasz kogoś, kto ma takie psy?
• Czym różnią się psy różnych ras między sobą?
• Czy są rasy lepsze lub gorsze?
• Czy są rasy psów, które nie są związane z człowiekiem?*
• Czy psy różnych ras należy różnie traktować?
• Czy psy różnych ras inaczej przywiązują się do ludzi?
• Czy ludzie również różnią się między sobą?
• Czy różny wygląd oznacza gorsze lub lepsze traktowanie?
• Dlaczego powstały różne rasy psów?
  * Nie omawiamy psa dingo, gdyż jest nieudomowiony i klasyfikuje się go jako zwierzę z rodziny psowatych. 

5. Psie historie.
   Przygotuj proste historyjki obrazkowe albo pojedyncze ilustracje (lub zdjęcia) prezentujące zadania określonych ras psów, które wyznacza im człowiek. Jamnik wchodzący do nory, husky ciągnący sanie, owczarek zaganiający stado owiec, mastif tybetański przy płocie jako stróż, chart na zawodach sportowych, golden retriever asystujący osobie niewidomej, owczarek szwajcarski poszukujący w gruzowisku zaginionej osoby, owczarek niemiecki z policjantem, nowofundland płynący w wodzie na ratunek człowiekowi itp. Opowiedz dzieciom o niezwykłych psich rolach. Możesz wykorzystać ilustracje lub zdjęcia wykorzystane na zajęciach o psich zawodach. Tym razem jednak wskaż na charakterystyczne cechy rasy, dzięki którym pies może wykonywać dla człowieka te zadania, np. wytrwałość, inteligencja, łagodność, wierność, posłuszeństwo, świetny węch, siła, spryt, zwinność, odpowiednia budowa ciała, szybkość itp. Następnie pokaż dzieciom zdjęcia psów i zapytaj, jakie prace lub zawody mogłyby wykonywać ich zdaniem i dlaczego. 
6. Różni ludzie – różne zadania.
   Przygotuj dowolny utwór muzyczny, który jest melodyjny i rytmiczny, np. Some nights zespołu Fun lub Wszystkie dzieci nasze są Majki Jeżowskiej. Poproś jedno z dzieci, aby pokazało, jak porusza się malarz podczas swojej pracy. Reszta grupy naśladuje. Następnego malucha poproś o ruchy człowieka, który buduje dom. Realizujcie zabawę w rytmie słuchanego utworu. Kolejno poproś o prezentacje zawodów: piłkarza, tancerki, rzeźbiarza, florystki, laborantki, bibliotekarza. Może dzieci mają swoje pomysły? Po zakończeniu aktywności ruchowej poproś dzieci, aby usiadły w kręgu, i omów z nimi zadania bohaterów, których wszyscy naśladowali. Jaki powinien być malarz? Pracownik branży budowlanej? Florystka? Laborantka? Czy do niektórych zawodów powinno się być silniejszym? Wyższym? Bardziej wysportowanym? Bardziej precyzyjnym? 
7. Zabawa ruchowa „Psia para”.
   Przygotuj karty z rasami psów (lub zdjęcia, które były potrzebne do zajęć do tej pory) podwójnie w takiej ilości, by każdy podopieczny dostał jedną kartę. Poproś dzieci, aby nikomu nie pokazywały, jakiego psa dostały. Następnie jedno z dzieci opisuje swojego psa bez podawania jego rasy. Dzieci odgadują, co to za pies, i kiedy udaje im się odgadnąć, pary znajdują się i siadają obok siebie. Zabawa trwa tak długo, aż wszystkie pary się znajdą. 
   Następnie wykonaj z dziećmi kilka zabaw gimnastycznych, które można wykonać we dwoje, np. przysiad, trzymając się za ręce, trzymanie nawzajem swoich prawych nóg, siedzenie w siadzie skrzyżnym plecami do siebie i sięganie do swoich lewych kolan przez prawe ramię itp. Jeżeli tego typu ćwiczenia są za trudne, poproś dzieci o klaśnięcie dłońmi, przywitanie się ze sobą kolan, łokci, bioder itp. 
8. Psie opowieści.
   Zaproś dzieci do wspólnego stworzenia opowieści o psich bohaterach. Użyj kart z rasami psów i kart prezentujących różne czynności, nie tylko psie, np. narzędzie „story cubes”. Wylosuj jedno ze zdjęć, np. mastifa tybetańskiego, i zacznij: W pewnej wiosce mieszkała rodzina, której towarzyszył wielki i kudłaty pies – mastif tybetański. 
   Następne dziecko losuje czynność, np. „wołanie”. Może samodzielnie kontynuować opowieść lub możesz zrobić to Ty, więc opowiadasz dalej: Właściciel psa, chłopiec Krzyś, zawołał mastifa, a miał on na imię… Jak myślicie, dzieci? 
   Kolejne dziecko losuje następną rasę psa i kontynuujecie opowieść. Możesz do tej zabawy wykorzystać karty różnych zwierząt, przedmiotów itp., które znajdują się w Twoim warsztacie. 
   Kontynuuj zabawę tak długo, aby wszystkie dzieci mogły losować i opowiadać. 
9. Psie puzzle.
   Przygotuj pięć zdjęć psów w dużym formacie i podziel je na pięć elementów, najlepiej takich samych (np. potnij zdjęcia wzdłuż na paski takiej samej szerokości). Następnie podziel przedszkolaki na pięć grup i rozdaj każdej pomieszane pięć elementów i po jednym odpowiednim wzorze. W tej zabawie dzieci uczą się współpracy, ale na początku będą potrzebowały pomocy nauczyciela. 
   Poproś dziecko z pierwszej grupy o wybranie elementu, który na pewno nie będzie pasował do wzoru. Niech podejdzie do dowolnej grupy i wymieni swój element na taki, którego ono będzie potrzebować, a odda swój, który przyda się tej grupie. Jeżeli zadanie wydaje się trudne, podziel dzieci na dwie grupy i wręcz dwie ilustracje. Wówczas zadanie będzie przebiegać w porządku i wzajemnej kolejności. 
   Po ułożeniu puzzli poproś dzieci o opisanie rasy psa z ich ilustracji, tak aby reszta odgadła jej nazwę. 
10. Terapeutyczna opowieść ruchowa.
    Wszystkie dzieci zamieniają się w pieski. Każdy jest jakimś psem, niech każdy wyobrazi sam siebie jako psa. Chętnie maluchy mogą powiedzieć, jakim psem by były i dlaczego. Przyłącz się do zabawy nie tylko jako narrator, ale również jako jeden z psiaków.
    Jesteście całkiem rozbrykaną gromadką psiaków, które chodzą do psiego przedszkola. Znacie się od dawna, bardzo się lubicie i uwielbiacie wspólne pląsy i zabawy! Na przykład gonienie swojego ogonka. 
    Dzieci gonią swój ogon na czworakach.
    Lubicie też kopać dołki, tarzać się w trawie i biegać za ptakami.
    Pokazuj dzieciom wybrane czynności i zachęć je do naśladowania.
    Bywa, że leżycie na grzbiecie i obserwujecie powoli wędrujące po niebie chmury, a później potrzebujecie chwili, by porozciągać swoje silne psie łapki i kudłate grzbiety.
    Zaproponuj dzieciom chwilę leżenia na plecach z rękoma i nogami w górze, a następnie pokaż im, jak wy...