Kopciuszek – bohaterka o tysiącu twarzy

Długi i skomplikowany żywot Kopciuszka

Fabuły nie trzeba nikomu szczegółowo przypominać. Oczywiście w różnych wersjach bohaterka nosi różne imiona. Większość nadanych przez okrutne przyrodnie siostry przezwisk Kopciuszka pochodzi od kopci z kominka, popiołu lub jakiejś innej formy brudu; w polskich wariantach ludowych spotykamy np. Parszywkę. Wątek zgubionego bucika, rozpoznawania wybranki po stopach lub wyjątkowej urody tychże jest bardzo częstym, ale nie obligatoryjnym motywem tego monomitu – czasem zgubieniu ulega inny element garderoby. W niektórych wersjach ojciec bohaterki umiera wkrótce po matce, w innych jest obojętny na ciężką sytuację córki i podporządkowany swojej drugiej żonie, a tym samym współwinny. W jeszcze innych, tych najbardziej ponurych, aktywnie prześladuje swoje dziecko.
Najlepiej znana w naszym kręgu kulturowym wersja tej opowieści pochodzi od braci Grimm i Charles’a Perraulta. Baśń spisana przez Francuza jest bardziej wypełniona fantastyką i cudownością, dostosowana do gustów wersalskiego dworu i nieco wyrugowana ze swoich chłopskich korzeni. Natomiast opowieść przytoczona w niemieckim zbiorze jest bliższa tradycjom ludowym, a co się z tym wiąże – mroczniejsza, zakrawająca na grozę, z realizmem opisująca kary i upokorzenia, jakich Kopciuszek doznaje w domu swojej macochy. To u Grimmów przyrodnie siostry obcinają sobie stopy, żeby maleńki bucik Kopciuszka im pasował, przekonane przez swoją matkę, że „jako królowe i tak nie będą musiały chodzić”. Głównej bohaterce pomaga też nie dobra wróżka, tylko przylatujące na leszczynowe drzewko przy grobie jej matki i będące posłańcami tejże wróble, które na końcu historii wydziobują oczy złym siostrom Kopciuszka. U Perraulta bohaterka okazuje swoim dawnym prześladowczyniom łaskę i po ślubie z księciem również dla nich znajduje wysoko postawionych mężów. 
Współczesne reinterpretacje tej historii znamy wszyscy...