Czy znam ptaki? – propozycja dla dzieci sześcioletnich

Cele operacyjne, doświadczenia dzieci

W zakresie fizycznego obszaru rozwoju dziecko: przybiera pozy, naśladuje ptaki, imituje ciałem komunikację ptaków. W obszarze emocjonalnym dziecko: rozpoznaje i nazywa emocje, szanuje wypowiedzi koleżanek i kolegów. W obszarze społecznym dziecko:  ma świadomość swej wartości,  wypowiada się o swoich odczuciach, docenia prace innych dzieci, słucha wypowiedzi nauczyciela, koleżanek i kolegów,  czeka na swoją kolej,  współpracuje w grupie,  pomaga koleżankom i kolegom,  podejmuje indywidualne i grupowe decyzje,  oczekuje dla siebie uwagi nauczyciela. W obszarze poznawczym dziecko: stosuje poznane nazwy ptaków, rozpoznaje, co znaczy pomagać ptakom, wypowiada wyrazy i zdania z odpowiednią dykcją,  wypowiada się na temat,  wyraża ekspresje twórczą,  nadaje znaczenia

Strategie z podstawy programowej

w przeważającej części strategia percepcyjno-innowacyjna

Metody i formy pracy na zajęciach

techniki dramy: rola, pantomima,  praca z tekstem, rozmowa, praca indywidualna, praca w grupach, praca zespołowa

Pomoce naukowe, materiały

tekst wiersza Ptasie radio Juliana Tuwima, Oficyna Wydawnicza, G&P Henryk Gościański, Karol Prętnicki 2011,  kolorowe kółka origami, klej, kartki ksero, tablica ścienna Integracja wiedzy kształcenie języka łączy się z mówieniem, słuchaniem, z przyrodą, z plastyką, z programem wychowawczym – ochrona ptaków

Przebieg zajęć 

• Na powitanie zabawa ruchowa rozluźniająca ciało i umysł. 

Środek sali jest przygotowany do pracy całego zespołu. Dzieci stoją w kręgu. 

Nauczycielka proponuje role: Jesteśmy mrówkami. Dzieci poruszają się po sali, naśladują mrówki. Na znak nauczycielki (np. klaśniecie w dłonie, dźwięk bębenka) dzieci zatrzymują się w bezruchu. Pada kolejne polecenie: Jesteśmy kotami, Jesteśmy lwami, Jesteśmy ptakami. 

Po ostatnim zadaniu dzieci siadają w kręgu i kolejno mówią, jakim ptakiem chcą być w tym momencie. Każde dziecko wchodzi w rolę ptaka.

• Nauczycielka przedstawia sytuację: Przed chwilą byliście mrówkami, kotami, lwami, ptakami. Która rola podobała wam się najbardziej?

Dzieci kolejno wypowiadają się na ten temat i uzasadniają swoją wypowiedź, np. Podobała mi się rola kota, ponieważ…
Nauczycielka: Teraz mam dla was niespodziankę. W kopertach, które trzymam w ręce, są materiały, z których wyczarujecie ptaka, którym byliście przed chwilą.
Przyniosłam ptaka wykonanego przez waszego rówieśnika. Wiem, że każdy z was będzie miał własny pomysł. 

• Dzieci podzielone na pięć grup otrzymują kółka origami, kartkę papieru ksero, klej i wykonują własny model ptaka. Nauczycielka przypomina, że nie należy przecinać kółek, można je tylko składać i przyklejać, używając jednej kropelki kleju. 

Po wykonaniu pracy dzieci przypinają swoje prace na dużej tablicy lub kilku arkuszach papieru na tablicy ściennej. Podchodzą, oglądają, podziwiają prace koleżanek i kolegów. 

• Praca w roli. 

Dzieci siedzą w kręgu, nauczycielka z nimi. Nauczycielka prosi, aby dzieci weszły ponownie w rolę ulubionego ptaka, następnie zamknęły oczy i pomyślały, jakie problemy może mieć ich bohater (ptak). 
Po dłuższej chwili zaczyna nauczycielka: Jestem wróblem, samiczką. Jestem smutna, bo uwiłam gniazdo w rynnie domu, moje dwa małe wróbelki wypadły z rynny i nie żyją. Co robić? Kto mi pomoże?
Dzieci kolejno mówią o kłopotach ptaka, w którego rolę weszły. 

• Rozmowa w zespole. 

Nauczycielka aranżuje sytuację: Wyobraźcie sobie, że przed chwilą obejrzeliście film w telewizji regionalnej o problemach ptaków. Jakie problemy mają ptaki w naszym mieście?
Dzieci mówią o problemach ptaków i ich przyczynach. Wyciągają wnioski. 

• Nauczycielka zwraca się do dzieci: Dużo wiecie o problemach ptaków. Czy wystarczy tylko wiedzieć? 

Dzieci dochodzą do wniosku, że trzeba pomagać ptakom. 

• Praca z tekstem poetyckim. 

Nauczycielka czyta dzieciom wiersz Ptasie radio. Dzieci siedzą w kręgu i słuchają uważnie.

• Po przeczytaniu wiersza nauczycielka pyta: Czy ptaki w wierszu mają takie problemy jak ptaki w naszym mieście? Czym się różnią?

Nauczycielka nie podaje odpowiedzi, czeka, co odpowiedzą dzieci. Jeśli dzieci nie podadzą odpowiedzi, czyta ponownie fragment:
 
Halo, halo! Tutaj ptasie radio w brzozowym gaju,
Nadajemy audycję z ptasiego kraju.
Proszę, niech każdy nastawi aparat,
Bo sfrunęły się ptaszki dla odbycia narad.
Po pierwsze – w sprawie,
Co świtem piszczy w trawie?
Po drugie – gdzie się
Ukrywa echo w lesie?
Po trzecie – kto się
Ma pierwszy kąpać w rosie?

Po czwarte – jak
Poznać, kto ptak,
A kto nie ptak?
 
(…) I od razu wszystkie ptaki
W szczebiot, w świegot, w zgiełk – o taki:
„Daj tu! Rzuć tu! Co masz? Wiórek?
Piórko? Ziarnko? Korek? Sznurek?
Pójdź tu, rzuć tu! Ja ćwierć i ty ćwierć!
Lepię gniazdko, przylep to, przytwierdź!
Widzisz go! Nie dam ci! Moje! Czyje?
Gniazdko ci wiję, wiję, wiję!
Nie dasz mi? Takiś ty? Wstydź się, wstydź się!”
I wszystkie ptaki zaczęły bić się.
Przyfrunęła ptasia milicja
I tak się skończyła ta leśna audycja.
 

Następnie po wypowiedziach dzieci na powyższe pytanie zadaje kolejne: Dlaczego problemy ptaków w wierszu są inne niż problemy ptaków współczesnych? 
Jeśli dzieci nie udzielą odpowiedzi, nauczycielka może powiedzieć, że wiersz powstał 83 lata temu i środowisko wtedy nie było tak zatrute jak obecnie.

• Ptasi koncert. 

Nauczycielka: A teraz zorganizujemy ptasi koncert. 

Dzieci w trzech, czterech grupach przygotowują się do wykonania zadania; ustalają, kto wystąpi w roli śpiewającego ptaka, a kto w roli szumiącego drzewa. Na znak nauczycielki grupy kolejno prezentują zadanie i oglądają wzajemnie swoje występy.

Następnie wszystkie grupy jednocześnie prezentują ptasi koncert. Na tym zajęcia się kończą. 

Uwagi o realizacji 

Na zajęciach dramy obowiązują szczególne zasady pracy z dziećmi.

• Przygotowanie miejsca dramowego – część sali bez stolików; praca stojąc lub siedząc w kręgu.
• Praca indywidualna, grupowa, zespołowa naprzemiennie.
• Po ćwiczeniach głośnych następuje ćwiczenie wyciszające.
• Po ćwiczeniach wzbudzających emocje następuje ćwiczenie na wyciszenie emocji.
• W zajęciach biorą udział wszystkie dzieci i wszystkie mają stworzone warunki do...