W codziennej praktyce pedagogicznej nauczyciele i nauczycielki wszystkich etapów edukacyjnych spotykają uczniów i uczennice, którzy w różnych typowych szkolnych lub przedszkolnych sytuacjach zachowują się w sposób zaskakujący nie tylko dla nich, ale także dla rówieśników. Zdarza się, że nie znajdując uzasadnienia dla takiego czy innego zachowania, twierdzą, że dziecko „bez powodu” krzyczy podczas zajęć, płacze, nie chce zmienić miejsca w klasie, wyjść na przerwę, usiąść z kimś w ławce, wszystko je rozprasza albo jest zamyślone i trudno z nim nawiązać kontakt, wszystko chce zrobić po swojemu, jest niezdarne, potyka się, przewraca, niszczy zeszyty i książki, ubiera się byle jak, nieadekwatnie do sytuacji. Lista takich „dziwactw” wydaje się nieskończona. Warto jednak spojrzeć na takie osoby nie przez pryzmat swoich czy ogólnie przyjętych norm funkcjonowania i nie oceniać, że zachowania te są wynikiem uporu, braku wychowania, niedbalstwa czy cech charakteru. Po prostu ich układ nerwowy odbiera i przetwarza sygnały płynące z otoczenia w odmienny sposób.
Autor: Łukasz Franków
Nauczyciel-konsultant Pomorskiego Centrum Edukacji Nau- czycieli w Gdańsku ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Absolwent Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 2003–2017 pedagog szkolny, koordynator projektów edukacyjnych, współpracownik Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości. W latach 2017–2021 nauczyciel konsultant w Dolnośląskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu, zajmujący się pomocą psychologiczno-pedagogiczną, wychowaniem, bezpieczeństwem, rozwojem osobistym nauczycieli. Realizator grantu Dolnośląskiego Kuratora Oświaty w zakresie organizacji pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, rejonowy koordynator programu „Szkoła Promująca Zdrowie”. Autor artykułów edukacyjnych publikowanych w periodykach „Oblicza” i „Skrypty belfra” oraz wydawnictwie Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli „Edukacja Pomorska”. Trener regionalny i lokalny w projekcie „Lekcja: Enter”. Koordynator projektu „Pomorskie Żagle Wiedzy. Wsparcie regionalne”.
Zaburzenia w obszarach komunikacji i nawiązywania relacji z innymi dziećmi są jednymi z charakterystycznych i najbardziej typowych objawów spektrum autyzmu. Trudności z wykorzystywaniem i rozumieniem komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej nie oznaczają jednak, że osoby z ASD nie mają potrzeby nawiązywania kontaktu z otoczeniem, wymiany myśli czy informowania o swoich potrzebach. Dzieci w spektrum autyzmu zazwyczaj nie potrafią tego robić, gdyż nie uczą się tak intuicyjnie, jak ich rówieśnicy.