Na łamach styczniowego numeru czasopisma „Wychowanie w przedszkolu” poruszamy zagadnienia związane z osiąganiem gotowości szkolnej przez przedszkolaków, rozwijaniem ich aktywności twórczej, społecznej i poznawczej, a także pochylamy się nad problematyką łagodnego przekraczania progu szkoły przez dzieci. Prezentujemy również przykłady twórczych rozwiązań wspierających komunikacyjne kompetencje współczesnego nauczyciela. Temat ten porusza dr Beata Szurowska w artykule pt. „Praktyczne kształcenie nauczycieli wczesnej edukacji”, stanowiącym podsumowanie z realizacji projektu „Dobre praktyki – dobrzy nauczyciele – skuteczna szkoła”.

Kompetencje współczesnego nauczyciela wczesnej edukacji

Opisując kompetencje współczesnego nauczyciela Beata Szurowska przytacza definicję kompetencji autorstwa Marii Czerepaniak-Walczak: „szczególną właściwość człowieka, wyrażającą się w demonstrowaniu na wyznaczonym przez standardy poziomie umiejętności adekwatnego zachowania się, świadomości potrzeby i konsekwencji takiego zachowania oraz przyjmowania na siebie odpowiedzialności za własne sprawstwo”. Ponadto ekspertka przywołuje klasyfikację Roberta Kwaśnicy, który wyróżnia dwie kategorie kompetencji istotnych w codziennej pracy dydaktyka: kompetencje praktyczno-moralne i kompetencje techniczne. Wiedza ta pozwala prowadzić rozważania na temat kompetencji współczesnego nauczyciela względem rzeczywistych wymagań stawianych przedstawicielom tego zawodu.

Uwadze czytelników polecamy w szczególności artykuł Małgorzaty Cyran pt. „Szacunek dla osób starszych”. Autorka opisuje w nim wspaniałą inicjatywę, jaka organizowana jest w Publicznym Przedszkolu nr 1 w Markowej z okazji Dnia Babci i Dziadka. „Najpierw dzieci rozmawiają o  swoich dziadkach z  nauczycielkami, a  następnie planują przygotowanie uroczystości. Zapraszają babcie i dziadków, wręczając im specjalne zaproszenia. Uczą się wierszy, tańców i ról, które zaprezentują podczas jasełek. Co roku przygotowują prezenty i wkładają wiele serca, aby były starannie i estetycznie wykonane. Świąteczny wystrój sali podkreśla rangę uroczystości. Babcie i dziadkowie bardzo ją przeżywają” – pisze Małgorzata Cyran i podkreśla, że takich spotkań powinno być jak najwięcej. Dzieci angażujące się w przedsięwzięcia dedykowane osobom odczuwającym samotność uczą się, czym jest szacunek do osób starszych i w jaki sposób mogą pomagać swoim dziadkom w codziennych czynnościach gospodarczych.

Plan nadzoru pedagogicznego dyrektora przedszkola

W styczniowym numerze pisma „Wychowanie w przedszkolu” publikujemy również „Poradnik prawny nauczyciela i dyrektora przedszkola”, a nim plan nadzoru pedagogicznego na rok szkolny 2013/2014, opracowywany z uwzględnieniem wniosków z nadzoru pedagogicznego sprawowanego w instytucji opiekuńczo-wychowawczej w roku poprzednim. Plan nadzoru pedagogicznego dyrektora przedszkola powinien zawierać: przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz termin jej przeprowadzenia, tematykę i terminy przeprowadzania kontroli oraz zakres wspomagania nauczycieli w realizacji ich zadań. Ewa Skwarka, autorka niniejszego opracowania, podkreśla, że „przepisy prawa nie określają formy planu nadzoru pedagogicznego. Regulują jedynie, co powinno się w nim znaleźć. To dyrektor decyduje, w jaki sposób zapisze te informacje”.

Innowacje pedagogiczne w przedszkolu

W dodatku do styczniowego numeru „Wychowania w przedszkolu” opisujemy także wybrane akty prawne dotyczące oświaty, opublikowane lub zmienione w roku szkolnym 2013/2014. Opracowanie Małgorzaty Narożnik zatytułowane „Innowacje pedagogiczne w przedszkolu” dostarcza cennej wiedzy, pozwalającej wprowadzić nowatorskie lub doskonalące rozwiązania programowe, organizacyjne i metodyczne w publicznej instytucji opiekuńczo-wychowawczej i jednostce oświatowo-wychowawczej. Rekomendowane działania mają na celu poprawę jakości funkcjonowania placówki edukacyjnej. Małgorzata Narożnik podkreśla, że w innowacjach pedagogicznych „chodzi bardziej o zmianę wzajemnych związków między składnikami systemu szkolnego (lub między elementami jakiegoś składnika) niż o zmianę samych składników”, co wynika z definicji autorstwa profesora Wincentego Okonia. Wybitny polski pedagog i specjalista w zakresie dydaktyki i pedeutologii określał innowacje pedagogiczne jako „zmianę struktury systemu szkolnego (dydaktycznego, wychowawczego) jako całości lub struktury ważnych jego składników – w celu wprowadzenia ulepszeń o charakterze wymiernym. Składniki te obejmują m.in.: nauczycieli (metody pracy), dzieci (ich działanie, uczenie się), programy (treści programowe), wyposażenie placówki (warunki materialne) i środowisko wychowawcze”.